به گزارش «تهران پرس»؛ روز جهانی اهدای خون، هر ساله در تاریخ ۱۴ ژوئن (۲۴ خرداد) گرامی داشته می‌شود. این روز به‌منظور تقدیر از اهداکنندگان داوطلب خون و افزایش آگاهی عمومی درباره نیاز مستمر به خون سالم و قابل دسترس برای بیماران برگزار می‌شود. این روز، فرصتی برای تأکید بر اهمیت نجات‌بخش اهدای خون و تشویق افراد بیشتری به مشارکت در این اقدام انسان‌دوستانه است.
خون، حیاتی‌ترین مایع بدن انسان است که جان بسیاری از بیماران را نجات می‌دهد. بیماران سرطانی، افرادی که دچار تصادفات شدید شده‌اند، بیماران هموفیلی، زنان باردار در حین زایمان، و افراد نیازمند جراحی‌های سنگین از جمله کسانی هستند که به خون اهدا شده وابسته‌اند. هیچ جایگزینی مصنوعی برای خون وجود ندارد و تنها راه تأمین آن، اهدای داوطلبانه توسط انسان‌هاست.
اهداف روز جهانی اهدای خون، قدردانی از اهداکنندگان داوطلب و منظم خون، افزایش آگاهی عمومی درباره نیاز به خون سالم، ترویج فرهنگ اهدای داوطلبانه و بدون چشم‌داشت، ترغیب نسل جوان به مشارکت در اهدای خون و تأکید بر نقش نظام‌های سلامت در فراهم‌سازی خون ایمن است.
بیماری‌هایی که با خون اهدایی درمان می‌شوند
تالاسمی ماژور
نوعی بیماری ژنتیکی خونی است که در آن بدن قادر به تولید کافی هموگلوبین نیست. بیماران نیازمند دریافت منظم خون برای ادامه زندگی هستند.
کم‌خونی شدید (آنمی شدید)
در اثر فقر آهن، خونریزی، سوءتغذیه یا بیماری‌های مزمن ممکن است فرد به کم‌خونی شدید مبتلا شود و برای بهبود، نیاز به تزریق خون داشته باشد.
سرطان‌ها (به‌ویژه سرطان خون مانند لوسمی)
در طول درمان‌های شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، سلول‌های خونی آسیب می‌بینند. بیماران برای جلوگیری از کم‌خونی یا خونریزی نیاز به تزریق گلبول قرمز، پلاکت یا پلاسما دارند.
هموفیلی و اختلالات انعقادی
در این بیماران، خون به‌درستی لخته نمی‌شود. تزریق پلاسما یا فاکتورهای انعقادی مشتق‌شده از خون می‌تواند از خونریزی شدید جلوگیری کند.
بیماران جراحی‌شده یا تروما (تصادف یا زخم‌های شدید)
افرادی که دچار خونریزی‌های داخلی یا خارجی شدید می‌شوند، برای جبران حجم از دست‌رفته خون به تزریق فوری خون کامل یا اجزای آن نیاز دارند.
بیماران پس از زایمان یا سزارین دشوار
در برخی موارد مادران در حین زایمان دچار خونریزی شدید می‌شوند و نیاز به تزریق خون پیدا می‌کنند.
نوزادان مبتلا به ناسازگاری خونی (مانند ناسازگاری Rh)
برخی نوزادان به علت ناسازگاری گروه خونی با مادر، نیازمند تعویض خون یا تزریق اجزای خونی در بدو تولد هستند.
بیماران با نارسایی کلیه یا کبد پیشرفته
در این بیماران، تولید فاکتورهای خونی دچار اختلال می‌شود و برای کنترل خونریزی یا اصلاح اختلالات انعقادی، پلاسما یا پلاکت تزریق می‌شود.
شعار رسمی روز جهانی اهدای خون ۲۰۲۵
شعار امسال خون بده، امید ببخشیم یعنی با هم زندگی‌ها را نجات می‌دهیم شد که تأکید آن بر این است که هر واحد خون اهدایی، فراتر از انتقال مایع، ارسال چراغ امید برای بیماران نیازمند است (با هم زندگی‌ها را نجات می‌دهیم): پیام جمع‌گراست؛ بزرگداشت قدرت همبستگی اجتماعی در مواجهه با نیاز جهانی به خون ایمن می‌باشد.
بر اساس اعلامیه‌ها، اهداف این سال شامل تجلیل و قدردانی از اهداکنندگان پیگیر، ترغیب افراد سالم، به‌ویژه جوانان، به اهدای منظم،تأکید بر ارزش داوطلبی و بدون چشم‌داشت اهدای خون،ارتقای ایمنی و پایداری نظام‌های تأمین خون در همه کشورها ،استفاده از داستان‌های واقعی برای انگیزش عمومی و جذب مشارکت جدید است.
فعالیت‌های رسمی توسط WHO و شرکایش برنامه‌ریزی شده‌اند، از جمله کمپین‌های رسانه‌ای، کمپین‌های آموزشی، و توزیع بسته‌های گرافیکی از پوستر تا موشن‌گرافیک .
تشکل‌ها و انجمن‌های تخصصی مانند TIF نیز با کمپین‌هایی مخصوص بیماران تالاسمی و هموگلوبینوپاتی‌ها مشارکت دارند، و تلاش می‌کنند از طریق اطلاع‌رسانی‌های خاص برای این گروه، نیاز به اهدای منظم خون را برجسته سازند.
شعار ۲۰۲۵ بر همگرایی جهانی برای نجات جان انسان‌ها از طریق اهدای خون تأکید دارد.تمرکز اصلی برتشویق به اهدای منظم داوطلبانه، تقویت زیرساخت‌های انتقال خون و استفاده از تصویری انسانی و مشارکتی است.همکاری نهادهای جهانی و سازمان‌های محلی همراه با پیام‌هایی تأثیرگذار، مهم‌ترین روش‌های عملیاتی برای ترویج این شعار هستند.
در سراسر جهان و همچنین ایران، فعالیت‌های مختلفی در این روز برگزار می‌شود که شامل برگزاری مراسم تقدیر از اهداکنندگان خون، کمپین‌های اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی،ایستگاه‌های سیار اهدای خون در شهر‌ها، کارگاه‌ها و نشست‌های آموزشی درباره سلامت خون، مشارکت هنرمندان، ورزشکاران و چهره‌های عمومی برای تبلیغ این فرهنگ است.
روایت قاسم رضایی یک اهداکننده مستمر
«خون می‌دهم، چون جان می‌گیرد جان دیگری...»
خورشید نیمه‌جانِ غروب، بر شیشه‌های سرد پایگاه انتقال خون افتاده بود. مردی با گام‌هایی آرام و مطمئن وارد شد؛ قامت متوسط، پیراهن ساده، و نگاهی که چیزی از آرامش درون را با خود می‌کشید. نامش علی است، ۴۷ ساله، مردی از همین شهر، با دستانی که نه تنها برای کار، که برای زندگی بخشیدن هم به کار می‌آیند.
او بیش از دو دهه است که بی‌ادعا، بی‌هیاهو، خون اهدا می‌کند. نزدیک به ۵۰ بار، قطره‌قطره از جانش را بخشیده، بی‌آنکه بداند گیرنده‌اش که بوده.
«نمی‌دانم به رگ‌های چه کسی رفته؛ شاید کودکی خسته از شیمی‌درمانی، یا زنی در اتاق زایمان... اما هر بار که خونم را می‌گیرند، حس می‌کنم یک ذره از امید را منتقل می‌کنم» — این را با صدایی کم‌حرف و گرم می‌گوید.
در نگاهش شعله‌ای هست، نه از غرور، بلکه از رضایتی عمیق؛ آن حس نابی که فقط کسانی درک می‌کنند که چیزی را بی‌چشم‌داشت بخشیده‌اند. برای او، اهدای خون نه وظیفه‌ای موسمی، که آئینی است صمیمی، مقدس و تکرارشونده. بخشی از وجودش، بخشی از هویت ساکتش.
هر بار که از درِ پایگاه بیرون می‌رود، نسیمی در دلش می‌وزد. «سبک می‌شوم... انگار یک تکه از من، حالا جایی در رگ‌های غریبه‌ای می‌تپد. تکه‌ای که شاید ادامه زندگی‌اش را ممکن کند.»
شاید آن‌هایی که خون او را دریافت کرده‌اند، هرگز نامش را ندانند؛ اما زندگی‌شان، بی‌آنکه بدانند، به تار موی مردی گره خورده که بی‌ادعا، بی‌صدا، روشنایی را در رگ‌هایشان روانه کرده است.
حس خوب بعد از اهدای خون
نرگس عابدی کودکی ۷ ساله با بیماری تالاسمی پس از اهدای خون به خبرنگار ما می‌گوید:هر بار که خون دریافت می‌کنم، احساس بهتری دارم. قبل از تزریق، بدنم بی‌حال است و توان راه رفتن یا بازی کردن را ندارم. اما بعد از دریافت خون، انرژی‌ام برمی‌گردد و می‌توانم به مدرسه بروم، بازی کنم و مثل بقیه بچه‌ها زندگی کنم.
او در ادامه با اشاره به نقش اهداکنندگان خون افزود:می‌دانم کسانی هستند که خونشان را اهدا می‌کنند تا من زنده بمانم. آن‌ها را نمی‌شناسم، ولی از همه‌شان ممنونم. اگر آن‌ها نبودند، من نمی‌توانستم این‌طور زندگی کنم.
این نوع اظهارنظر، نمایانگر پیوند انسانی میان اهداکنندگان خون و بیماران نیازمند است؛ پیوندی که هرچند اغلب ناپیدا و بی‌نام است، اما بنیانی‌ترین نقش را در حفظ حیات ایفا می‌کند. تجربه این کودک گواهی روشن بر اهمیت توسعه فرهنگ اهدای مستمر و داوطلبانه خون در جامعه است.
جوانان به‌عنوان آینده‌سازان جامعه، نقشی کلیدی در ترویج فرهنگ اهدای خون دارند. آموزش و مشارکت فعال نسل جوان می‌تواند به تضمین پایداری تأمین خون در سال‌های آینده کمک کند.
انتهای خبر/