به گزارش خبرنگار فرهنگی تهران پرس، امام حسین (ع) برای اینکه صرفا به شهادت برسد به کربلا نیامد بلکه در پی اهدافی از جمله تشکیل حکومت اسلامی عزم کربلا کرد. این عزم دارای اهدافی همچون؛ امر به معروف و نهی از منکر، احیای سنت پیامبر اکرم (ص)، اصلاح امت و... بود.
برای بررسی علل واقعه کربلا و اهمیت آن در جامعه و روابط بینالملل میزگردی در دفتر باشگاه خبرنگاران تهران پرس با عنوان «قیام عاشورا» برگزار شد.
در این میزگرد الهه زارعی «دکتری قرآن وحدیث، مدرس و مبلغ»، صبا کریمی «فعال فضای مجازی»، ستایش بختیاری «فعال حوزه فرهنگی» و نوشین بخشی «فعال رسانهای» حضور داشتند.
در این جلسه واقعه عاشورا و پیامهای آن و همچنین اثرگذاری فرهنگ عاشورایی بر جامعه و روابط بینالملل پرداخته شد، که در ادامه میخوانید.
اهمیت عدم سازش با استکبار جهانی با توجه به پیام عاشورا
«صبا کریمی» فعال فضای مجازی گفت: در تاریخ مسائل حکومتی، مسئله بیعت همیشه اهمیت زیادی داشته است، اما چرا امام حسن(ع) در حالیکه میتوانست علیه امویان قیام کند، این کار را نکرد و تنها امامی که قیام کرد امام حسین(ع) بود، دلایل آنحضرت برای قیام چه بود؟ و آیا این موضوع میتواند اهمیت عدم سازش در مقابل استکبار جهانی را توجیه کند؟
«الهه زارعی» در اینباره پاسخ داد: امام حسین(ع) دلایل بسیاری برای قیام خود داشتند که باعث شد از جان خود بگذرند تا آن اهداف اجرایی شود و یا اجرای آن به گوش جهانیان برسد، حضرت زینب(س) نیز با روایتگری خود باعث ماندگاری این اهداف و پیامها شد. ۱۰هدف از اهداف مهم امام حسین(ع) شامل: اصلاح امت، امر به معروف و نهی از منکر، احیای سنت پیامبر اکرم (ص)، حمایت از حق و مبارزه با باطل، تشکیل حکومت اسلامی، مبارزه با جهل، اجرای عدالت، مقام شفاعت عظما، افشای چهره منافقان، امتحان گسترده مسلمین است. قیام امام حسین (ع) معلول شرایط و اوضاع سیاسی-اجتماعی زمان خود است و این واقعه را باید با در نظر گرفتن اوضاع و احوال زمان ایشان بررسی نمود.
یزید نه تنها دشمنی با اسلام را در نهاد خود ـ مانند پدرش ـ داشت، بلکه این دشمنی را ابراز و آشکار میکرد و به هیچیک از مقدسات اسلامی پایبند نبود، یزید از آنحضرت تقاضای بیعت کرده بود و بیعت امام حسین(ع) با یزید ـ که به هیچیک از احکام و ظواهر اسلامی پایبند نبود؛ یعنی به رسمیت شناختن ظلم، ستم، فساد و .... و این مساوی بود با از بین رفتن اسلام و مقدسات دینی. با توجه به تاریخ اسلامی بیعت امام حسن(ع) زمینهساز قیام امام حسین(ع) شد بنابراین اگر لازم شود در برابر استکبار جهانی مقاومت، و یا شروطی در نظر میگیریم اما در این جبهه به یک سمت حرکت میکنیم و آن هم حفظ اسلام و حفظ جبهه مقاومت اسلامی است.
«ستایش بختیاری» فعال حوزه فرهنگی در این میزگرد مطرح کرد: حضرت زینب(س) به عنوان الگوی اخلاق، راه مادرشان حضرت زهرای اطهر(س) را پیموده است. نقش حضرت زینب(س) در جریان نهضت عاشورا نقشی بینظیر و بیبدیل است. پیام حضرت زینب(س) به بانوان در جامعه امروزی چیست؟
«الهه زارعی» بیان کرد: زینب کبری(س) نشان داد که میتوان در هنگام ورود به عرصهی روابط اجتماعی در عین حفظ روحیات و عواطف و اهتمام به امر خانواده، در عرصهی علم و دین فعال عمل کرده و همواره بر مشی انقلابی خود استوار بود. حضرت زینب(س) اسوه صبر، ایثار، شجاعت و استقامت است. بانوان باید با شناخت سجایای اخلاقی حضرت زینب(س) و الگوگیری از آنها، بتوانند در کانون خانواده و در اجتماع حضوری موثر و پرتلاش داشته باشند. رعایت حدود الهی، قانونمدار بودن، ولایتمدار بودن به معنی اینکه خودسرانه زندگی نمیکند اینها از جمله دیگر ویژگیهای والای حضرت زینب(س) است که زنان مسلمانان میتوانند سرمشق زندگی خویش قرار دهند.
«نوشین بخشی» فعال رسانهای نیز در این جلسه عنوان کرد: ایران اسلامی توانسته با تکیه بر مدیریت جهادی و انقلابی و فرهنگ عاشورایی در تمامی حوزهها خصوصا دفاعی، نظیر حوزههای رزم زمینی، هوایی، دریایی، موشکی، راداری، پدافندی و غیره به دستاوردها و پیشرفتهای خیره کنندهای در لبه فناوریهای روز دنیا دست یابد. آیا همکاری و تعامل با استکبار جهانی با توجه به فرهنگ حسینی درست است یا خیر و این فرهنگ چه تاثیری بر روابط بینالملل ایران در عرصه جهانی داشته و چرا؟
«الهه زارعی» ادامه داد: در این مورد هم اتفاقا مسئلهی مهم این است، کشوری که روی پای خود بایستد، پیشرفت میکند. کشورهایی که بسته به نظر استکبار جهانی عمل میکنند، غرب تمام احتیاجات آنها را برطرف میکند زیرا نمیخواهد کشوری استقلال داشته و بینیاز از او باشد بلکه میخواهد کشورها را برده خود کند، برای مثال؛ پایشگاه عراق در دست غرب است و ماشین و داروهای آنجا از غرب تامین میشود، اما این باعث پیشرفت یک کشور است یا داشتن صنعت بومی؟. کشوری که ایستادگی کرده و دشمنیها را تحمل کند، پیشرفت خواهد کرد، شاید راحت نباشد، اما ارزشمند است و بعدها غرب نمیتواند خواستههای خود را به زور تحمیل کند. عدم ظلم پذیری و آزادگی همین است که وابسته و متکی به ظالم نباشی. نقش امام خمینی (ره) در احیای تفکر دینی متأثر از همین فرهنگ عاشورایی بود که انقلاب اسلامی را رقم زد، پیروزی ایران در جنگ تحمیلی نیز متاثر از مکتب امام حسین (ع) بود. مقاومت و خود کفایی و در عین حال پیشرفت در حوزههای مختلف با وجود سختیهای فراوان بخاطر وجود شور حسینی و سیره امامان در اجتماع است. این را باید دانست امام حسین(ع) به شهادت رسید اما باعث ماندگاری اسلام و معنویات شد و ظلم ظالمان را به گوش جهانیان رساند تا بیدار شوند و زیربار ستم و جور قرار نگیرند.
در سیاست خارجی ایران نیز به ویژه در موضوع هستهای نقش فرهنگ شیعی-عاشورایی پررنگ است؛ به طوری که گفتمان این فرهنگ با تاکید بر حقگرایی، نفی سازش و ذلت، ایستادگی در برابر زور و... به وضوح بر مطالبات و استراتژی ایران تاثیرگذار بوده است. تاثیر فرهنگ شیعی و نماد عاشورا بر مواضع مقامات ایران به ایستادگی در برابر غرب، اثبات حقانیت ایران، نفی سازش و سلطه پذیری در برابر آمریکا نمایان است. تاثیر فرهنگ و شاخصهای آن در نوع ساختار حکومتها و تعامل آنها با سایر کارگزاران جایگاه آنان را در سیاستگذاری خارجی و نوع اندرکنش اعضا و نهاد تصمیم ساز سیاست خارجی دیده میشود. بنابراین فرهنگ تاثیر بنیادین بر دیپلماسی به عنوان ابزار سیاست خارجی و روش حل وفصل مسائل مربوط به روابط خارجی دولتها به روش مذاکره و هر طریق مسالمتآمیز دارد. بار معنایی فرهنگ، سنتهای ملی و مولفههای دینی کشور را شامل میشود در نتیجه باید گفت یک عنصر هویت ساز جمهوری اسلامی، اسلام شیعی است و اسلامگرایی در نظام جمهوری اسلامی ایران به این معنی است که با توجه به ماهیت اسلام نظام سیاسی، اسلام مهمترین عنصر قوام بخش بوده و تعیین کنندهی نقش و کارکردهای آن در حوزه های داخلی و خارجی است. کارکرد این فرهنگ در سیاست خارجی، جهت گیری سیاست خارجی ایران به حمایت از دولتهای اسلامی و جهان سوم و ایستادگی و فشار به جامعه بینالملل برای نگاه عادلانه به همهی دولتها و به طور کل، دستیابی به اهداف فراملی انقلاب اسلامی بوده است. در داخل نیز مهمترین کارکرد این فرهنگ، بسیج عمومی در حمایت از نظام اسلامی است. بر همین اساس رهبران انقلاب اسلامی ایران، با الگو قرار دادن رخداد عاشورا- کربلا، چارچوبۀ استراتژیک جنبش اجتماعی جامعۀ مسلمان ایرانی را پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی تصویر نمودند. شعار «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» شاخص ترین این تصویر بخشی شمرده میشود. ارزشهای انسانی، وحدت اجتماعی، مقابله با سلطه استکبار، پیوند مستمر با آرمانهای انبیایی، بیداری و روشنگری همه از عاشورا برمی خیزند که میتواند در قالب یک ایدئولوژی برتر به جامعه امروز ارائه شود و انقلاب اسلامی ایران ترجمان و تحقق این ایدئولوژی در دنیای معاصر است.
انتهای پیام/خ