مهدی فانی استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر تهران پرس با بیان اینکه عید مبعث پیامبر اکرم یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند است، گفت: خداوند در آیه ۱۶۴ سوره آل عمران می‌فرماید «لَقَد مَنَّ اللَّهُ عَلَى المُؤمِنینَ إِذ بَعَثَ فیهِم رَسولًا مِن أَنفُسِهِم» یعنی خداوند بر مومنین منت نهاده که پیامبری از میان خودشان به پیامبری برای آن‌ها مبعوث کرده است و این منتی که خداوند بر مومنین نهاده، به معنای نعمت بزرگی است که بر آن‌ها ارزانی داشته است.
وظایف پیامبر اکرم (ص) پس از مبعوث شدن
فانی در ادامه سخنان خود به وظایف پیامبر اکرم (ص) پس از مبعوث شدن اشاره و بیان کرد: در ادامه آیه ۱۶۴ سوره آل عمران، اولین وظیفه پیامبر خواندن و تلاوت آیات معرفی می‌شود. «یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ» که بر این مبنا پیامبر آیات الهی را بر مردم تلاوت می‌کند و می‌خواند تا اگر مردم از محتوای دین آگاه نشوند و بدون آگاهی بخواهند به مردم ایمان بیاورند این ایمان و پیروی شان آگاهانه نیست و از نظر اسلام مطلوب نخواهد بود.
وی افزود: دومین وظیفه‌ای که خداوند در این آیه شریفه برای پیامبر بیان می‌کند «وَیُزَکّیهِم» است به این معنا که پیامبر وظیفه داشته مردم را پاک کند؛ پاکی جسم و جان و پاکی ظاهر و باطن. در واقع هدف دین اسلام و رسول اکرم این بوده که انسان‌ها آلودگی‌های مادی و معنوی را از خود دور کنند و بتوانند در همین دنیا یک زندگی سعادتمند و پاکیزه‌ای را تجربه کنند تا برای آن زندگی سعادتمندانه و بدور از هرگونه آلودگی و سراسر پاکی در دنیای دیگر آماده شوند.
نقش آگاهی بخشانه رسول مهربانی برای مردم
این استاد دانشگاه در ادامه وظایف پیامبر مهربانی پس از بعثت این گونه توضیح داد: سومین وظیفه‌ای که خداوند برای پیامبر بازگو می‌کند «وَیُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَالحِکمَهَ» است یعنی پیامبر هم کتاب را به مردم آموزش می‌داده و هم حکمت رابه این منظور که سطح آگهی آن‌ها را بالا ببرد و این حکمت اشاره به احکام، شریعت و حقایق دین دارد که پیامبر آن‌ها را به مردم تعلیم داده است.
فانی ادامه داد: در انتهای همین آیه آمده است «وَإِن کانوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ» به این معنا که هرچند پیش از این مردم در گمراهی آشکار بودند که نشان می‌دهد خداوند با فرستادن پیامبر اکرم و با تلاوت آیات و با پاک ساختن مردم و همچنین آموزش دادن کتاب حکمت توسط پیامبر اکرم به دنبال این بوده که مردم از گمراهی و جهالت بیرون بیایند و مسیر درست و راه صحیح را در زندگی پیدا کنند دقیقا همان چیزی که در سوره حمد نیز هست که ما دائما از خداوند درخواست هدایت و باقی ماندن در مسیر هدایت می‌کنیم. از همین رو رسول مهربانی ما نقش آگاهی بخشانه برای مردم داشته اند؛ بنابراین ما هم باید از پیامبر این درس را بگیریم و سعی کنیم به مردم آگاهی دهیم و با آگاهی دادن سطح فرهنگ عمومی مردم را بالا ببریم و راه خدا را برای آن‌ها ترسیم کنیم تا مردم دچار گمراهی نشوند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سبک زندگی اجتماعی پیامبر گریزی زد و گفت: طبق همین آیه ۱۴۶ سوره آل عمران «رَسولًا مِن أَنفُسِهِم» خداوند می‌فرماید ما رسولی را را برای مردم فرستادیم که از خودشان و از جنس خودشان بود؛ به تعبیری دیگر پیامبری که مردمی بود، در بین مردم زندگی می‌کرده و خود را از مردم بالاتر نمی‌دانسته است و نمی‌خواسته بر مردم حکومت کند هرچند که پیامبر حکومتی تشکیل دادند، اما هدفشان یک هدف الهی بوده و مانند پادشاهان و سلاطین دنیا حکومت نبوده است و هدف این بوده که مردم را با خدا آشنا کنند و به راه سعادت ببرند لذا سبک زندگی پیامبراکرم یک سبک زندگی مردمی بوده و در سایه معاشرت و در ارتباط بودن با مردم توانسته مردم را هدایت و به دین اسلام آن‌ها را راهنمایی کند.
سیره پیامبر اکرم(ص) در مقابل کفار و منافقین
عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه سیره و منش پیامبر اکرم قرآن بوده است به نوع رفتار ایشان در مواجهه به مخالفین و کافران اشاره و تصریح کرد: خداوند در آیه ۱۳۹ سوره نساء می‌فرماید: «الَّذینَ یَتَّخِذونَ الکافِرینَ أَولِیاءَ مِن دونِ المُؤمِنینَ» کسانی که می‌خواهند بدون اینکه با مومنین برخورد کنند با کافرین ارتباط برقرار کنند و آن‌ها را سرپرست و دوست خودشان بگیرند و از دایره مومنین خودشان را جدا کنند، خداوند از این دسته افراد سوال می‌کند «أَیَبتَغونَ عِندَهُمُ العِزَّهَ» یعنی آیا شما نزد آن‌ها عزت و سربلندی را جستجو می‌کنید؟ که خود خداوند در پاسخ می‌فرماید «فَإِنَّ العِزَّهَ لِلَّهِ جَمیعًا» یعنی یعنی سربلندی و عزت همه از آن خداست. در واقع خداوند در این آیه شریفه به ما دستور می‌دهد که افراد مومن نباید به سمت کفار بروند البته نمی‌گوید که با آن‌ها مطلقا هیچ رابطه‌ای نداشته باشد، اما می‌گوید که آن‌ها را، ولی و سرپرست خود و تکیه گاهشان قرار ندهند و سرسپرده و وابسته به آن‌ها نباشند و خودشان را کوچک و ذلیل نکنند و زیربار زورگویی و ستم آن‌ها نروند. سیره پیامبر اکرم نیز که سیره قرآنی بوده است این بوده که کافران و مخالفان را تکیه گاه خودشان قرار نمی‌دادند هرچند ممکن است روابط تجاری و دادوستدی با آن‌ها داشته باشند.
این استاد دانشگاه در ادامه مطرح کرد: در آیه ۶۵ سوره یونس آمده است «وَ لا یَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّهَ لِلَّهِ جَمِیعاً هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ» خداوند به پیامبر می‌فرماید گفتار و سخن پراکنی‌های منافقین و کافران و شایعات و تبلیغات آن‌ها شما راغمگین و اندوهناک نکند، چون عزت و سربلندی فقط از آن خداست و خداوند می‌شوند و داناست که آن‌ها چه می‌گویند؛ بنابراین خداوند وظیفه پیامبر در برابر تهاجم فرهنگی و تبلیغی مخالفین اینطور بیان می‌کند که اینطور نشود که خاطر شما آزرده شود چرا که عزت فقط از آن خداست.
«استقامت» و «عزت» دو اصل مهم در مواجهه با کارشکنی‌های دشمنان
فانی تصریح کرد: نهایتا خداوند در آیه ۱۱۲ سوره هود به پیامبر دستور به استقامت و شکیبایی می‌دهد و می‌فرماید «فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَکَ» یعنی‌ای پیامبر در این مسیر استقامت کنید و پایمردی و شکیبایی داشته باشید نه تنها شما بلکه مومنینی که با شما به خدارجوع کردند نیز باید در همین جهت به شما اقتدا کنند و دنباله رو سیره و روش شما باشند.
وی ادامه داد: خداوند بلافاصله بعد از این آیه خطاب به مومنین و پیامبر (ص) می‌فرماید «وَلَا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ» به سمت ظالمان و ستمگران تمایل نداشته باشید که اگر اینطور باشد آتش شما را فرا خواهد گرفت و «وَمَا لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیَاءَ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ» شما دیگر غیر از خدا هیچ، ولی و سرپرستی ندارید و مورد یاری نیز قرار نمی‌گیرید.
عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر لزوم تاسی ملت ایران به سیره پیامبر اکرم (ص) در مقابل تحریم ها، کارشکنی‌ها و وسوسه‌های دشمنان و مخالفین خاطرنشان کرد: بنابراین از این آیات شریفه می‌توان سیره پیامبر (ص) در برابر مخالفین و دشمنان را به دست آورد که بر مبنای دو اصل «عزت» و «استقامت» است؛ بر همین مبنا ما نیز نباید خودمان را کوچک فرض کنیم و باید به آنچه که داریم به دید حقارت نگاه کنیم یعنی در سایه توکل به خدا همان شعار «ما می‌توانیم» را سرلوحه برنامه‌های خودمان قرار دهیم و علاوه بر اینکه در این مسیر با سختی‌هایی مواجه خواهیم بود که باید استقامت و شکیبایی داشته باشیم.
انتهای پیام/الف