در برخی موارد بروز فرونشست ها در شهر تهران به دلیل عدم برنامه ای جامع جهت هدایت و ساماندهی قنات های زیرزمینی در سطح شهر تهران است که تاکنون وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای برنامه ای جامع برای جلوگیری از هدر رفت این نعمت الهی و استفاده بهینه از آن نداشته اند.
رضا شهبازی، مدیرکل مخاطرات زمین‌شناختی، مهندسی و زیست محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، اظهار کرد: علت نشست زمین در در بزرگراه آبشناسان تهران، فروریزش زمین است که این مورد با فرونشست متفاوت است. فروریزش، فرونشست، فروچاله، حفره کارستی هر کدام تعریف اختصاص خود را دارند و نمی‌توان همه آن‌ها را فرونشست زمین عنوان کرد.
وی ادامه داد: ممکن است که در ظاهر اثر همه این پدیده‌ها شبیه هم باشد اما علت وقوع و نوع آن‌ها با یکدیگر متفاوت است و هر کدام سازوکار مخصوص به خود را دارند. اتفاقی که در آبشناسان افتاد در واقع برآیند فروریزش و فروچاله بوده است. در این منطقه لوله آب و قنات وجود دارد و ممکن است آبشستگی در این منطقه اتفاق افتاده باشد و به مرور زمان آبشستگی در کنار افزایش بارندگی‌ها باعث شده باشد تا حجم زیاد آب باعث ریزش سقف شود.
مدیرکل مخاطرات زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی گفت: وقتی در اثر فروریزش و یا فروچاله حفره‌ای در سطح زمین ایجاد می‌شود، حتماً در زیر زمین فضای خالی ایجاد شده است. این خالی شدن می‌تواند به علت فعالیت‌های انسانی مانند حفر تونل مترو، وجود قنات و لوله‌های آب باشد و گاهی نیز علت آن آبشستگی زیر سطح است. در مورد نشست زمین در آبشناسان به نظر می‌رسد که ۲ عامل وجود قنات و آبشستگی به صورت همزمان عمل کرده، استحکام سقف را پایین آورده و این حادثه را رقم زده‌اند.
یکی دیگر از دلایل شایع این فرونشست ها استحصال بی رویه از منابع آب زیرزمینی با حفر چاه های مجاز و غیرمجاز از جمله دلایلی است که باعث شده منابع آب زیرزمینی بشدت کاهش یابد، زمین در بسیاری نقاط فرو بنشیند و تنش ناشی از کمبود آب گریبانگیر بسیاری از نقاط کشور از جمله استان تهران شود.
باید همواره بر این موضوع کلیدی تاکید کرد که منابع آب زیرزمینی یکی از منـابع مهم کشور است و حفظ آن از وظایف وزارت نیرو است، ولی انجام این وظیفه عزم ملی در سطح حاکمیت را می طلبد.
با بالا رفتن دمای درونی زمین که برخی از زمین شناسان آن را تغییر اقلیم درونی زمین می نامند و پایین بودن سطح بارش های باران و برف در کشور و مخصوصاً شهر تهران در فصول پاییز و زمستان سال های گذشته باعث شده تا شرکت آب و فاضلاب جهت رفع نیاز پایتخت نشینان بعد از مصرف آب سدها،به برداشت آب از چاه های موجود روی بیاورد.
محمد رضا بختیاری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در صحن شورای شهر تهران درباره وضعیت بارندگی در تهران اظهار داشت: وضعیت بارندگی استان تهران اصلا مناسب نیست و در حال حاضر تهران جزو شش استان با تنش آبی به شمار می رود و با وجود کم آبی، در سال گذشته حتی یک ساعت قطعی آب در شهر تهران نداشتیم. و آب شهر تهران توسط پنج سد طالقان، امیرکبیر، لار، لتیان و ماملو تامین می شود که مخازن آن یک میلیارد متر مکعب است که ۵۰ درصد از غرب و ۵۰ درصد از شرق تهران را تامین می کند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با بیان اینکه ۷۰ درصد از منابع آب سطحی و ۳۰ درصد زیر زمینی است، یادآور شد: در پایتخت ۶۰۰ حلقه چاه داریم که ۳۰ درصد منابع زیرزمینی از محل این چاه هاست.
یکی از راه های جلوگیری از برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی،استفاده از آب های پساب تصفیه شده است که در این راستا در سال های قبل با امضای تفاهم نامه شرکت آب منطقه ای با شهرداری تهران مقرر شده بود که برای جایگزین کردن پساب بجای برداشت از سفره‌ها آب زیرزمینی اقدامات خوبی صورت گیرد.
طبق اظهار سیدحسن رضوی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران،هم اکنون شهرداری تهران ۲۳۰ میلیون مترمکعب آب از سفره‌های آب زیرزمینی برداشت می‌کند که ۲۰۰ میلیون مترمکعب آن تا ۵ سال آینده با پساب جایگزین خواهد شد.
انتهای پیام/