به گزارش تهران پرس، سعید شمس، کارشناس ارشد مدیریت بحران و دکتری مدیریت منابع انسانی در یادداشتی نوشت: اظهارات رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران این روز ها بسیار حاشیه ساز شده است، اما چرا؟
ریاست سازمان مدیریت بحران شهر تهران چند روز قبل در مصاحبه ای با روزنامه جوان اظهار داشتند: من از مردم خواهش می‌کنم برای خودشان چادر بخرند و در منزل داشته باشند!
همین یک جمله باعث شد در چند روز اخیر اظهار نظرهای مختلفی نسبت به آن بیان شود و بعضاً مورد انتقاد عده ای قرار گیرد که اگر مردم قرار است خودشان چادر بخرند، وظیفه دستگاه های امدادی و مدیریت بحران در تهران چیست؟
سوابق تجربی و عملی در مدیریت بحران زلزله در دنیا نشان داده است، در هیچ کجای دنیا حتی در زلزله های با سطح توان پایین امکان امداد رسانی سریع و آنی در ۲۴ ساعت اولیه برای همه آسیب دیدگان مهیا نیست و تا رسیدن تیم های امدادی به منطقه‌ی زلزله ممکن است زمان بیشتری نیاز بوده و رسیدگی به مجروحان و افرادی که آسیب های جسمی دارند در اولویت ۴۸ ساعت اولیه یا زمان طلایی خواهد بود، بنابراین باید به طور جدی توجه داشت برای افزایش تاب آوری و همچنین کاهش آسیب ها خانواده ها آمادگی لازم را جهت استقرار، اسکان موقت، تغذیه، آب بهدا و در صورت لزوم تامین پوشاک و ... در زمان اولیه وقوع زلزله ایجاد نمایند.
در تهران تجربه‌ی زلزله 5.2 ریشتری 29 آذر 1396 ملارد و همچنین زلزله‌ی 5.1 ریشتری دماوند در 19 اردیبهشت 99 که هیچ گونه خسارت مالی و جانی و حتی تخریبی در تهران نداشت، نشان داد مردم با هجوم به سمت پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران در سطح شهر بخش اعظمی از تجهیزات پشتیبانی، شامل پتو و چادر و سایر اقلام را بدون دلیل از پایگاه ها خارج کردند که بار مالی بسیاری را تحمیل کرد.
تجربه های مختلفی در خصوص توزیع اقلام پشتیبانی بین شهروندان خصوصا چادر برای اسکان در زلزله های چند سال اخیر کسب شده است، به طور مثال: در زلزله‌ی سر پل ذهاب توزیع چادر های امدادی در بین مردم باعث شد بعضی خانوار ها که در مناطق شهری سکونت داشتند، تعداد زیادی چادر دریافت کنند و در مقابل افرادی که در مناطق روستایی و با فاصله از شهرها بودند مجبور به ساخت کپر های دست ساز سنتی شدند و نهایتا چادر های هلال احمر در بازار سیاه که توسط شهروندان ایجاد شده بود بین آسیب دیدگان با قیمت های مختلف بین 2 تا 10 میلیون تومان به فروش برسد. بهترین شیوه به منظور اسکان و استقرار پس از حوادث، ایجاد کمپ های اسکان موقت در چند منطقه بوده که تجربه های بسیار ارزشمندی در این زمینه در دنیا وجود دارد.
در شهر تهران شهروندان محترم تهرانی می بایست آمادگی لازم در سطح خانوار جهت وقوع زلزله را داشته باشند و آن را افزایش دهند، شهر تهران توسط 7 گسل بزرگ و زلزله خیز محاصره شده که توان لرزه ای هرکدام حد اقل 6.5 ریشتر خواهدبود، گسل مشا و گسل شمال تهران که در مجاورت یکدیگر قرار دارند میتوانند از شرق تا غرب تهران را با یک زلزله بیش از 7 ریشتر تحت تاثیر قرار داده و آسیب های جدی به شهر تهران وارد نمایند بنابر این با توجه به این موضوع شهروندان تهرانی بیش از هر جای دیگر در کشور به دلیل تراکم و توسعه نا متوازن شهری باید در خصوص وقوع زلزله هوشیار، آماده و تاب آور باشند.
در آخرین نقشه ریسک زلزله در مناطق تهران که توسط مرکز مطالعات زلزله و محیط زیست شهرداری تهران با همكاری آژانس همكاری‌های بين‌المللی ژاپن (جايكا) طرح ريز پهنه‌بندی لرزه‌ای شهر تهران منتشر شد کل مناطق تهران به جز بخش های شمال شرقی منطقه 1 تهران و بخش غربی منطقه 21 تهران دارای ریسک آسیب پذیری خیلی زیاد و زیاد هستند، مهدی زارع رئیس مرکز پیش بینی زلزله و استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در برنامه تهران 20 روز سه شنبه مورخ 24/11/1401 اظهار داشتند گسل شمال تهران باعث آسیب پذیری در مناطق شمالی شده و ساخت و ساز خصوصا در مناطقی مثل ولنجک و منطقه 22 و حاشیه گسل شمال تهران و برج سازی در این مناطق ریسک مخاطرات را افزایش خواهد داد که در اتفاقی عجیب چند روز بعد این اظهارات به دلایل نا معلومی ویرایش و در یکی از خبرگزاری ها با یک نقشه عجیب منتشر گردید و مناطق شمالی تهران را در ریسک خسارت پایین قرارداد.
لازم است همه ساکنین شهر تهران فارغ از منطقه محل سکونت و یا قیمت و ارزش منطقه ای املاک، ریسک زلزله در تهران را جدی بگیرند و صد البته که مناطق دارای تراکم بالای جمعیتی و دارای بافت فرسوده از ریسک بالاتری برخوردارند اما آسیب پذیری در زمان وقوع زلزله شمال و جنوب تهران نمی شناسد و همه مناطق را درگیر خواهد کرد.
آمادگی، آموزش ، نوسازی بافت فرسوده و توسعه متوازن شهری باید به عنوان اصل اساسی در تاب آوری در برابر حوادث در نظر گرفته شود، یکی دیگر از مشکلات در زمینه شناخت آسیب شناسی شهری سناریو سازی وقوع بحران است که به طور مثال در خصوص زلزله صرفا به ساعت وقوع، بیدار بودن شهروندان ، ساکن و سیار بودن آنها توجه شده است، که لازم است سازمان های متولی در شهر تهران با سناریو نویسی مناسب از بدترین شرایط محتمل مانند شکست سدها، انسداد مسیر ها و عدم رسیدن به موقع استانهای معین به محل وقوع حادثه و حتی دومینوی گسلها تمهیدات لازم را داشته باشد.