نگاه اسرائیل به تحرکات سیاسی سوریه
به گزارش تهران پرس، حسن هانی زاده در تشریح دلایل سفر آتی ابومحمد الجولانی معروف به احمد الشرع به واشنگتن و دیدار با رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید گفت: سفر آینده ابومحمد الجولانی به ایالات متحده و دیدار او با دونالد ترامپ، نخستین دیدار میان این دو چهره نیست.
او اظهارداشت: پیشتر نیز ملاقاتهایی میان احمد الشرع و ترامپ در کشورهای مختلف از جمله عربستان انجام شده بود، اما به هر ترتیب هدف اصلی این سفر و دیدارها، تحکیم جایگاه احمد الشرع در صحنه سیاسی سوریه و کسب مشروعیت بینالمللی برای او عنوان میشود. با وجود آنکه احمد الشرع اکنون بهعنوان رهبر سیاسی دمشق معرفی شده، همچنان تردیدها و پرسشهای جدی درباره گذشته و چگونگی ظهور ناگهانی او در رأس قدرت وجود دارد.
وی ادامه داد: در فضای سیاسی و اجتماعی سوریه و جهان عرب، هنوز این پرسش مطرح است که چگونه فردی که پنج سال در زندانهای آمریکا به سر برده و واشنگتن زمانی برای دستگیری او در عراق جایزهای ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرده بود، ناگهان از سوی همان ایالات متحده و قدرتهای غربی بهعنوان رئیسجمهوری سوریه معرفی میشود. این تناقض آشکار، موجب تردید در میان طوایف مختلف سوری از جمله کردها و علویها شده و جایگاه احمد الشرع را در داخل کشور متزلزل کرده است. به همین دلیل، بسیاری از ناظران، سفر آینده او به آمریکا را تلاشی برای تحکیم جایگاه داخلی و تثبیت چهره بینالمللی
وی میدانند که بهویژه از طریق گفتوگو با مقامهای آمریکایی و رفع بخشی از فشارهای سیاسی و اقتصادی بر دمشق صورت میگیرد.
او ادامه داد: از محورهای اصلی سفر احمد الشرع به واشنگتن، موضوع لغو تمامی تحریمهای اعمالشده علیه سوریه است. بر اساس گزارشها، این مسأله یکی از مهمترین اهداف گفتوگوهای او با دولت آمریکا خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در همین راستا، کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی نیز تلاشهایی را برای ترمیم جایگاه احمد الشرع در جهان عرب آغاز کردهاند.
او گفت: این کشورها میکوشند تا او را بهعنوان «حاکم مشروع جدید سوریه» در میان دولتهای منطقه تثبیت کنند و از طریق ایجاد کانالهای ارتباطی میان دمشق و واشنگتن، نوعی مشروعیت عربی ـ بینالمللی برای حکومت وی فراهم آورند. یکی از موضوعات بسیار حساس در دستور کار سفر احمد الشرع، مسأله ارتفاعات جولان است و احتمال دارد در جریان گفتوگوها میان دمشق و واشنگتن، سوریه بهطور رسمی از ادعای مالکیت خود بر این منطقه چشمپوشی کند. چنین تصمیمی در صورت نهایی شدن، نقطه عطفی در سیاست خاورمیانه خواهد بود و عملاً به معنای پذیرش حاکمیت رژیم صهیونیستی بر جولان است؛ منطقهای که طبق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۲، جزو اراضی اشغالی محسوب میشود. بر اساس برخی تحلیلها، در ازای این عقبنشینی احتمالی، دولت احمد الشرع ممکن است امتیازات مالی و سیاسی از آمریکا و متحدانش دریافت کند.
وی افزود: از دیگر محورهای مذاکرات، پیوستن سوریه به «طرح صلح ابراهیم» است. در صورت تحقق این سناریو، دمشق نیز همچون برخی کشورهای عربی، روابط رسمی سیاسی و دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی برقرار خواهد کرد.
هانیزاده یادآور شد: به نظر میرسد حاکمیت جدید سوریه درصدد است از طریق این اقدام، خود را در چارچوب نظم نوین خاورمیانهای که واشنگتن طراحی کرده، تعریف کند و از انزوای بینالمللی خارج شود. به باور ناظران سیاسی، یکی از اهداف پنهان سفر احمد الشرع به آمریکا، هماهنگی در زمینه سیاستهای ضدمقاومت است و دولت جدید سوریه احتمالاً مأموریت دارد تا از نفوذ محور مقاومت (بهویژه در لبنان و مناطق مرزی سوریه) بکاهد. ایالات متحده و متحدان عربی آن از مدتها پیش تلاش کردهاند تا پیوندهای سیاسی و نظامی دمشق با حزبالله لبنان و جمهوری اسلامی ایران را تضعیف کنند و حالا سفر الشرع و دیدارهای او میتواند در همین چارچوب تفسیر شود. موضوع دیگر که در دستور کار مذاکرات احمد الشرع در واشنگتن قرار دارد، مسأله حضور نظامی روسیه در سوریه است. دو پایگاه مهم طرطوس و لاذقیه همچنان در کنترل نیروهای روس قرار دارند و آمریکا نسبت به حضور نظامی مسکو در شرق مدیترانه حساسیت بالایی دارد.
این کارشناس مسائل بینالملل اعلام کرد: گفته میشود که دولت بایدن و اتحادیه اروپا فشارهایی را بر احمد الشرع وارد میکنند تا زمینه کاهش یا پایان حضور نظامی روسیه در سواحل سوریه را فراهم کند.
وی افزود: در واقع، واشنگتن قصد دارد نفوذ مسکو را در منطقه بهویژه پس از جنگ اوکراین محدود کند و بدیهی است که این مسأله با واکنش تند روسیه همراه خواهد بود و کرملین با دقت این تحولات را دنبال میکند. در سطح منطقه، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله عربستان، امارات و قطر نگاه مثبتی به تثبیت حاکمیت احمد الشرع دارند. او افزود: آنها با واسطهگری میان دمشق و واشنگتن در تلاش هستند تا زمینه را برای بازگشت سوریه به جمع کشورهای همسو با غرب و اعراب فراهم آورند. این کشورها نقش «حلقه ارتباطی» میان آمریکا و دولت جدید سوریه را ایفا میکنند و تلاششان بر این است که «مشروعیت عربی و بینالمللی» احمد الشرع را تقویت کنند. از سوی دیگر، مقامات رژیم صهیونیستی از تحولات اخیر استقبال کردهاند. تلآویو معتقد است که حضور احمد الشرع در رأس قدرت، فرصتی برای پایان دادن به دههها خصومت با دمشق و گشودن فصل جدیدی از همکاری امنیتی و اقتصادی در منطقه است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: واشنگتن نیز با حمایت از این مسیر، در پی آن است که سوریه را از مدار روسیه و ایران خارج کند و در چارچوب نظم جدید خاورمیانهای، به حلقه متحدان خود بیفزاید. در همین راستا، وزیر خارجه دولت موقت سوریه در سخنانی ابراز امیدواری کرده بود که «آمریکا میتواند مشکلات تاریخی سوریه با اسرائیل را حل کند». این اظهارات، نشانهای از تغییر رویکرد دمشق در قبال تلآویو و تأییدی بر هدف سفر الشرع به واشنگتن تلقی میشود.
هانیزاده یادآور شد: اگر این اهداف در دیدارهای آتی تحقق یابد، میتوان گفت که سوریه وارد مرحلهای تازه از تحولات سیاسی و ژئوپلیتیک خواهد شد؛ مرحلهای که شاید با بازگشت به آغوش غرب همراه باشد، اما در درون خود تنشها و شکافهای عمیقی در جامعه و سیاست منطقهای به دنبال خواهد داشت.
انتهای خبر//ح. ع
منبع: ایلنا