روز تهران؛ چرا ۱۴ مهر؟
به گزارش خبرنگار تهران پرس، ۱۴ مهرماه به عنوان روز تهران انتخاب شده است، زیرا در این روز، تهران به عنوان پایتخت رسمی ایران در دوره قاجار معرفی شد. این روز نماد آغاز تحولی بزرگ در تاریخ ایران است؛ زمانی که تهران از یک شهر کوچک به مرکز تصمیمگیریهای ملی بدل شد. بزرگداشت این روز، فرصتی است برای شناخت بهتر هویت شهری، میراث فرهنگی و چالشهای پیشروی پایتختنشینی.
تهران؛ شهر تضادها
تهران شهری است که در آن سنت و مدرنیته در کنار هم زندگی میکنند. از یک سو، بناهای تاریخی مانند کاخ گلستان، بازار بزرگ تهران، مسجد سپهسالار و خانههای قدیمی در محلههایی، چون عودلاجان و سنگلج، و از سوی دیگر برجهای بلند، بزرگراههای پیچیده، مراکز خرید مدرن و محلههای نوساز. این تضاد، بخشی از هویت تهران است؛ شهری که هم گذشته را در خود حفظ کرده و هم به سوی آینده حرکت میکند.
چالشهای شهری
تهران با چالشهای متعددی روبهروست. آلودگی هوا، ترافیک سنگین، کمبود فضای سبز، مهاجرت بیرویه و توسعه نامتوازن از جمله مشکلاتی هستند که زندگی در این شهر را تحت تأثیر قرار دادهاند. روز تهران میتواند بستری باشد برای گفتوگو میان شهروندان، مسئولان و متخصصان درباره راهحلهای پایدار برای بهبود کیفیت زندگی در پایتخت.
در روز تهران، شهرداری و نهادهای فرهنگی برنامههای متنوعی برگزار میکنند؛ از نمایشگاههای عکس و نقاشی گرفته تا تورهای شهری، سخنرانیهای تخصصی، اجرای موسیقی سنتی و مدرن، و معرفی کتابهایی درباره تهران. این برنامهها با هدف افزایش آگاهی عمومی نسبت به تاریخ و فرهنگ تهران و تقویت حس تعلق شهروندان به پایتخت برگزار میشوند.
تهران؛ ادبیات و هنر
تهران همواره الهامبخش شاعران، نویسندگان، نقاشان و فیلمسازان بوده است. از اشعار نیما یوشیج و احمد شاملو گرفته تا رمانهای محمود دولتآبادی و فیلمهای داریوش مهرجویی، تهران به عنوان یک شخصیت مستقل در آثار هنری حضور دارد. این شهر با همه زیباییها و زشتیهایش، بستری برای روایتهای انسانی و اجتماعی است.
روز تهران نهتنها فرصتی برای بزرگداشت گذشته است، بلکه باید به آینده نیز نگاه کند. توسعه پایدار، حملونقل عمومی کارآمد، حفظ میراث فرهنگی، افزایش فضای سبز و مشارکت شهروندان در تصمیمگیریهای شهری از جمله محورهایی هستند که میتوانند آیندهای بهتر برای تهران رقم بزنند.
تهران، با همه پیچیدگیها و چالشهایش، شهری زنده و پویاست. روز تهران فرصتی است برای بازاندیشی در هویت شهری، تقویت حس تعلق و همبستگی اجتماعی، و برنامهریزی برای آیندهای بهتر. این روز باید به بستری برای گفتوگو، همدلی و اقدام تبدیل شود؛ تا تهران نهتنها پایتخت سیاسی، بلکه نماد فرهنگ، تاریخ و امید باشد.
از نگاه کارشناسان حوزه شهرسازی و مطالعات فرهنگی، «روز تهران» تنها یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه بستری است برای بازتعریف رابطه شهروندان با پایتخت و بازاندیشی در مسیر توسعه شهری بوده که با چالشهایی روبهروست که تنها با مشارکت عمومی و نگاه تخصصی قابل حل است.
گوهر خیربین کارشناس شهری در گفتوگو با خبرنگار تهران پرس درباره روز تهران گفت: تهران در دهههای اخیر، دستخوش تغییرات سریع کالبدی و جمعیتی شده است. این تحولات، اگرچه نشانهای از رشد و توسعهاند، اما باعث شدهاند هویت تاریخی و فرهنگی شهر در برخی نقاط کمرنگ شود.
او معتقد است؛ روز تهران باید به فرصتی برای بازخوانی این هویت تبدیل شود؛ از طریق احیای بافتهای تاریخی، تقویت نمادهای فرهنگی و ایجاد فضاهای گفتوگو میان نسلها.
وی اظهارداشت: تهران نیازمند مدلهایی از حکمرانی شهری است که در آن مردم نهتنها مخاطب خدمات، بلکه شریک در تصمیمگیریها باشند. روز تهران میتواند بهانهای باشد برای آموزش عمومی، افزایش آگاهی و دعوت به مشارکت در طرحهای شهری.
این کارشناس ادامه داد: تهران با بحرانهایی، چون آلودگی هوا، کاهش منابع آب و تخریب فضای سبز مواجه است. کارشناسان محیطزیست پیشنهاد میکنند که روز تهران به عنوان یک روز نمادین، با برنامههایی، چون «تهران بدون خودرو»، «کاشت درخت» یا «پاکسازی محلهها» همراه شود تا شهروندان نقش خود را در حفظ محیطزیست بهتر درک کنند.
سمیه شاهی از شهروندان منطقه ۶ تهران درباره روز تهران گفت: روز تهران باید از یک مناسبت نمادین به یک رویداد تأثیرگذار تبدیل شود؛ رویدادی که در آن شهروندان، مدیران شهری، هنرمندان، معماران و جامعهشناسان گرد هم آیند تا درباره آینده تهران گفتوگو کنند. او ادامه داد: این روز میتواند نقطه شروعی باشد برای بازسازی اعتماد عمومی، تقویت هویت شهری و حرکت به سوی توسعهای متوازن و پایدار.
انتهای گزارش//ح. ع