محمدمهدی حبیبی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی «تهران پرس»، با اشاره به عملکرد شبکه ملی اطلاعات در زمان جنگ و قطع اینترنت بین‌المللی، بیان کرد: در سال‌های اخیر، بحران‌های مختلفی باعث قطع ارتباط شبکه ملی اطلاعات از اینترنت جهانی شد. تجربه سال‌های ۹۷، ۹۸، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نشان داد که این قطعی‌ها اختلالات جدی در دسترسی به سرویس‌های داخلی ایجاد می‌کرد، مانند عدم ارسال صحیح پیامک‌های فعال‌سازی پیام‌رسان‌ها. اما در بحران اخیر، یک پیام‌رسان بومی توانست روزانه تا ۲۸ میلیون کاربر فعال را پشتیبانی کند که پیشرفت قابل‌توجهی است.
وی افزود: رسیدن به این سطح از خدمت‌رسانی نیازمند فناوری‌های پیشرفته‌تر است. برای پشتیبانی از ۲۰ میلیون کاربر، فناوری متفاوتی نسبت به ۳ میلیون کاربر لازم است، اما پس از عبور از این آستانه، امکان سرویس‌دهی تا ۲۰۰ میلیون کاربر فراهم می‌شود. دستیابی به ظرفیت پشتیبانی بیش از ۲۰ میلیون کاربر، دستاورد بزرگی محسوب می‌شود.
حبیبی با اشاره به ضعف در موتور جستجوی ملی، گفت: در طول جنگ ۱۲ روزه، نبود موتور جستجوی کارآمد ملی به‌وضوح احساس شد که این نقص ناشی از کم‌توجهی به حمایت و برنامه‌ریزی برای سرویس‌های پایه است. پروژه‌هایی مانند موتور جستجوی ملی باید با جدیت بیشتری پیگیری شوند.
وی با تأکید بر ساختار لایه‌ای شبکه ملی اطلاعات، اظهار داشت: زیرساخت‌های اصلی مانند مراکز داده، ذخیره‌سازی، مسیریابی و مدیریت ترافیک باید مستقل، پایدار و قابل‌اتکا باشند. وابستگی برخی خدمات زیرساختی به اپلیکیشن‌ها یک ضعف جدی است.
مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد فضای مجازی پاک ادامه داد: برای مثال، تلگرام فضای ذخیره‌سازی ابری خود را به گوگل منتقل کرده و بسیاری از خدماتش توسط گوگل تأمین می‌شود. در ایران، هرچند مراکز داده بهبود یافته‌اند، اما همچنان ضعف‌هایی وجود دارد. در کشور‌هایی مانند چین، ابتدا استقلال فناوری در حوزه‌هایی مثل موتور جستجو و پیام‌رسان‌ها ایجاد شد و سپس با شرکت‌های خارجی وارد مذاکره شدند. وقتی کشوری نشان دهد که می‌تواند نیاز‌های دیجیتال مردمش را بومی‌سازی کند، شرکت‌های خارجی نیز برای همکاری اقتصادی تمایل بیشتری نشان می‌دهند.
وی به ضعف در فرماندهی سایبری کشور در شرایط بحرانی اشاره کرد و افزود: در جنگ سایبری ۱۲ روزه اخیر، مشخص نبود کدام نهاد مسئول مدیریت فضای سایبری است. این بلاتکلیفی ناشی از خلأ قانونی و ساختاری است که باید توسط شورای عالی فضای مجازی یا مجلس رفع شود. در حوزه‌هایی مانند امنیت داده‌ها، پشتیبان‌گیری از سرور‌ها و مقاوم‌سازی مراکز داده، نیاز به اقدامات دقیق‌تر پدافند غیرعامل وجود دارد. هک اخیر بانک سپه هشداری جدی در این زمینه بود.
حبیبی نقش رسانه‌ها را در فضای مجازی مهم دانست و گفت: برخی رسانه‌ها به‌جای بررسی ابعاد ملی و امنیتی موضوعاتی مانند فیلترینگ، رویکرد سیاسی یا انتخاباتی در پیش می‌گیرند. منافع ملی نباید فدای رقابت‌های سیاسی شود. اگر تصمیمی اشتباه مانند بازگشایی بدون برنامه‌ریزی یک پیام‌رسان خارجی گرفته شده، باید با شجاعت بازنگری شود.
وی در پایان تأکید کرد: استقلال در حوزه سایبری ضروری است. این استقلال به معنای قطع ارتباط با جهان نیست، بلکه به این معناست که در شرایط اضطراری بتوانیم نیاز‌های مردم را در داخل تأمین کنیم. این استقلال نه‌تنها به اقتدار داخلی کمک می‌کند، بلکه تعاملات بین‌المللی را نیز تقویت خواهد کرد.
انتهای خبر/خ