به گزارش «تهران پرس»؛ دهه کرامت، ۱۰ روز نورانی میان میلاد دو چهره‌ی درخشان خاندان اهل بیت علیه‌السلام است: حضرت فاطمه معصومه (س) و برادر بزرگوارشان، امام علی بن موسی‌الرضا(ع). این دهه، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ فرصتی برای بازاندیشی در سبک زندگی و تقویت پیوند‌های قلبی با سرچشمه‌های نور و معنویت است. این دهه یادآور این حقیقت است که ما همیشه به نوری از جنس محبت و آرامش نیاز داریم؛ نوری که از قم و مشهد می‌تابد، اما دل ما را در هر کجا که باشیم، روشن می‌کند. بیایید در این دهه، چراغ کرامت را در خانه دل برافروزیم.
دهه کرامت، فاصله زمانی میان میلاد حضرت فاطمه معصومه (س) تا میلاد امام رضا (ع)، فرصتی برای بازاندیشی در سبک زندگی و تقویت پیوند‌های قلبی با سرچشمه‌های نور و معنویت است. این دهه یادآور این حقیقت است که ما همیشه به نوری از جنس محبت و آرامش نیاز داریم؛ نوری که از قم و مشهد می‌تابد، اما دل ما را در هر کجا که باشیم، روشن می‌کند.
در این ایام، بشریت بیش از هر زمان دیگر به معنویت، مهربانی و کرامت نیاز دارد. دهه کرامت باید بستری برای ترویج فرهنگ خدمت، انسجام ملی و انتقال ارزش‌های اهل‌بیت (ع) به نسل جوان باشد. نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای باید این مفاهیم را از شعار خارج کرده و به رفتارهای روزمره تبدیل کنند.
حجت‌الاسلام حمید رسایی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفتگوی تفصیلی با تهران پرس، به بررسی جایگاه دهه کرامت با محوریت شخصیت جهانی امام رضا(ع) در نگاه سایر ادیان و مذاهب – به‌ویژه اهل‌سنت – پرداخته است که آن را با هم می خوانیم:
تهران‌پرس: آقای رسایی، ابتدا درباره اهمیت دهه کرامت در فرهنگ دینی ما بفرمایید.
حجت‌الاسلام حمید رسایی: دهه کرامت، دوره‌ای نورانی از اول تا یازدهم ذی‌القعده است که میان میلاد دو گوهر گران‌قدر خاندان اهل‌بیت علیهم‌السلام، حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) قرار دارد. این دهه، فقط یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه بستری فرهنگی و معنوی برای احیای ارزش‌هایی همچون کرامت انسانی، محبت، علم، تقوا و خدمت به خلق است. به‌ویژه در روزگار ما که بشر بیش از هر زمان دیگر، تشنه معنویت، آرامش و حقیقت است.
تهران‌پرس: چرا تأکید دارید که دهه کرامت از حد شعار و جشن‌های معمول فراتر برود؟
ببینید، ما اگر این دهه را فقط به جشن‌های ظاهری و فضاسازی‌های تبلیغاتی محدود کنیم، هدف اهل‌بیت (ع) را درک نکرده‌ایم. دهه کرامت، فرصتی است برای بازنگری در سبک زندگی. مردم باید در عمل ببینند که آموزه‌های اهل‌بیت (ع) هنوز زنده‌اند و می‌توانند راهگشا باشند. ما به‌ویژه باید کرامت را در رفتارهای اجتماعی، در شیوه تعامل با یکدیگر، در عدالت‌ورزی و اخلاق عمومی نهادینه کنیم.
تهران‌پرس: یکی از بحث‌های مهم در این ایام، نگاه دیگر ادیان و مذاهب به شخصیت امام رضا (ع) است. لطفاً به این موضوع بپردازید.
این موضوع، یکی از برکات خاص دهه کرامت است. شخصیت امام رضا (ع) محدود به شیعیان نیست؛ بلکه جلوه‌ای از عقلانیت، علم، اخلاق و کرامت انسانی است که دل‌های بسیاری را جذب کرده، حتی در میان اهل سنت، مسیحیان و دیگر ادیان. بسیاری از بزرگان اهل سنت، از جمله علمای برجسته مانند ذهبی، شافعی و ابن‌حجر هیتمی، نسبت به مقام علمی و تقوایی امام رضا (ع) احترام ویژه‌ای قائل‌اند. نقل‌هایی داریم که می‌گویند: «او امامی بود که علم و حلم را در خود جمع کرده بود». این، نشان‌دهنده مقبولیت فرافرقه‌ای ایشان است.
تهران‌پرس: یعنی امام رضا (ع) حتی در منابع اهل سنت هم جایگاه ممتازی دارند؟
دقیقاً. در منابع اهل سنت، امام رضا (ع) نه‌تنها به عنوان یک عالم و فقیه بزرگ شناخته می‌شود، بلکه به خاطر رفتار نیک، مناظرات علمی دقیق و اخلاص در خدمت به مردم، الگو معرفی شده‌اند. ذهبی در «سیر اعلام النبلاء» امام رضا را با تعبیر «الامام العابد، الصادق، الزاهد» معرفی می‌کند. این نگاه تنها مختص علما نیست. حتی در میان عموم اهل سنت در ایران و خارج از کشور، احترام به امام رضا (ع) امری رایج و ریشه‌دار است. بارها دیده‌ایم که زائران اهل سنت، با عشق و ادب خاصی به حرم امام رضا (ع) وارد می‌شوند.
تهران‌پرس: حضور مرقد امام رضا (ع) در ایران، چه نقشی در شکل‌گیری وحدت اسلامی داشته است؟
حضور ایشان در خراسان یک نعمت الهی است. نه‌تنها موجب شکوفایی علمی و فرهنگی شرق ایران شد، بلکه امروزه بارگاه ایشان یکی از بزرگ‌ترین محورهای همبستگی شیعه و سنی است. زائرانی از بلوچستان، کردستان، ترکمن‌صحرا، افغانستان، پاکستان و حتی از کشورهای عربی اهل سنت، با عشق به مشهد می‌آیند. این عشق، فراتر از مرزهای مذهبی است و نشان می‌دهد که کرامت اهل‌بیت (ع) دل‌ها را فتح می‌کند، نه با قدرت، بلکه با نور هدایت.
تهران‌پرس: آیا نمونه‌هایی از اظهار علاقه اهل سنت به امام رضا (ع) وجود دارد که ذکر آن‌ها در دهه کرامت مفید باشد؟
بله، فراوان است. حتی بسیاری از بزرگان اهل سنت، کرامت‌هایی را به امام رضا (ع) نسبت داده‌اند. بارها گزارش‌هایی از شفای بیماران، اجابت دعاها و توسل اهل سنت به ایشان منتشر شده است. یکی از علمای اهل سنت خراسان جنوبی می‌گفت: «ما اهل‌بیت پیامبر (ص) را متعلق به همه مسلمانان می‌دانیم. امام رضا (ع) فرزند رسول‌الله است؛ ما هم فرزند او را دوست داریم». همین نگاه است که باید تقویت شود؛ دهه کرامت فرصت همین بازخوانی‌های عمیق است.
تهران‌پرس: شما به عنوان نماینده مجلس، چه پیشنهادهایی برای تقویت نگاه فرافرقه‌ای به امام رضا (ع) دارید؟
نخست باید رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی به این موضوع توجه کنند. متأسفانه گاهی در مناسبت‌های مذهبی، به‌گونه‌ای سخن گفته می‌شود که وحدت را خدشه‌دار می‌کند. ما می‌توانیم دهه کرامت را به بستری برای گفت‌وگوی بین‌مذهبی تبدیل کنیم. از علمای اهل سنت، مسیحی، زرتشتی و دیگر ادیان دعوت کنیم تا درباره جایگاه کرامت انسانی و احترام متقابل در نگاه ادیان صحبت کنند. مشهد مقدس ظرفیت تبدیل شدن به پایتخت گفت‌وگوی دینی جهان اسلام را دارد.
تهران‌پرس: درباره سیره سیاسی-اجتماعی امام رضا (ع) هم توضیحی بفرمایید.
امام رضا (ع) در برابر یک حکومت ظالم – یعنی خلافت عباسی – ایستاد، اما نه با شمشیر بلکه با منطق، علم و کرامت. مناظرات ایشان با علمای ادیان مختلف، و اخلاق کریمانه‌ای که حتی دشمنان را تحت تأثیر قرار می‌داد، نمونه‌ای از مقاومت عالمانه است. این سیره باید الگویی برای ما در مواجهه با جریان‌های افراطی و خشونت‌طلب باشد. اگر امام رضا (ع) امروز در میان ما بودند، با گفت‌وگو، مهر و منطق، مسیر حق را روشن می‌کردند، نه با دشمن‌تراشی و نفرت‌پراکنی.
تهران‌پرس: دهه کرامت در اروپا یا کشورهای غربی چقدر شناخته‌شده است؟
در سال‌های اخیر، با تلاش نهادهای فرهنگی ایرانی و اسلامی در اروپا، دهه کرامت جایگاه خوبی پیدا کرده است. در شهرهایی مثل برلین، لندن، پاریس و حتی شهر آخن آلمان، مراسم و برنامه‌هایی با حضور مسلمانان از مذاهب مختلف برگزار می‌شود. در همین اروپا، نسل جدید مسلمانان به دنبال الگویی آرام، منطقی و اخلاق‌محور برای دینداری هستند؛ امام رضا (ع) دقیقاً چنین الگویی است. دهه کرامت را باید جهانی دید. این دهه، فرصتی است برای نشان دادن زیبایی‌های اسلام رحمانی از دریچه امام رضا (ع). باید اجازه دهیم خورشید مشهد، دل‌ها را از غرب تا شرق روشن کند. وحدت، معنویت، محبت و کرامت؛ این‌ها پیام‌های جهانی این دهه‌اند. ما باید از این ظرفیت عظیم، برای ترمیم چهره مظلوم اسلام در جهان استفاده کنیم.
تهران پرس: واژه «کرامت» که محور این دهه است، در قرآن و سنت چه جایگاهی دارد؟
کرامت در قرآن مفهومی بنیادی دارد. خداوند در آیه ۷۰ سوره اسراء می‌فرماید: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ» یعنی انسان ذاتاً دارای کرامت است. این اصل، نشان می‌دهد که هر برنامه‌ای که کرامت انسان را پاس دارد، مورد تأئید دین است. اهل‌بیت (ع) نیز تجلی همین کرامت الهی در زمین بودند.
تهران پرس: چگونه اهل‌بیت (ع) مفهوم کرامت را در زندگی انسان‌ها متجلی ساختند؟
آن بزرگواران با رفتار و گفتار خود نشان دادند که کرامت و عزت، در مال و قدرت نیست، بلکه در تقوا، علم و خدمت به مردم است. پیامبر اکرم (ص) نیز فرمودند: «اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللهِ اَتْقَاکُمْ» یعنی گرامی‌ترین شما نزد خداوند، پرهیزکارترین شماست.
تهران پرس: حضرت معصومه (س) چه نقشی در تبیین مفاهیم دینی و الهی داشتند؟
حضرت فاطمه معصومه (س) الگویی برجسته از علم، عفت، محبت و کرامت بودند. هجرت ایشان از مدینه به ایران، هرچند ناتمام ماند، اما نماد تلاش اهل‌بیت برای نشر حق و معنویت بود. امام صادق (ع) فرمودند: «به شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت خواهند شد». قم نیز به برکت وجود ایشان، به یکی از مهم‌ترین مراکز علمی اسلام تبدیل شد
تهران پرس: جایگاه امام رضا (ع) در گسترش فرهنگ کرامت چگونه بوده است؟
امام رضا (ع) نماد کرامت، علم و مقاومت در برابر ظلم در دوران عباسیان بودند. حضور ایشان در خراسان با وجود شرایط سیاسی خاص، به شکوفایی علمی و معنوی ایران کمک کرد. با مناظره‌ها و اخلاق نیکو، آموزه‌های اهل‌بیت (ع) را زنده نگه داشتند.
تهران پرس: از سیره اجتماعی امام رضا (ع) چه درس‌هایی برای جامعه امروز می‌توان گرفت؟
امام رضا (ع) با همه – چه فقیر چه ثروتمند – با احترام و برابری رفتار می‌کردند. نقل شده که هیچ‌گاه سخن کسی را قطع نمی‌کردند و به هیچ‌کس بی‌احترامی نمی‌نمودند. این سیره، الگوی تعامل اجتماعی و حفظ کرامت انسانی است، به‌ویژه در روزگاری که این ارزش‌ها گاه فراموش می‌شوند.
تهران پرس: دهه کرامت در عصر حاضر چه اهمیتی دارد و چگونه می‌توان از آن بهره‌برداری کرد؟
امروز، بشریت بیش از هر زمان دیگر به معنویت، مهربانی و کرامت نیاز دارد. دهه کرامت باید بستری برای ترویج فرهنگ خدمت، انسجام ملی و انتقال ارزش‌های اهل‌بیت (ع) به نسل جوان باشد. نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای باید این مفاهیم را از شعار خارج کرده و به رفتارهای روزمره تبدیل کنند.
تهران پرس: سخن پایانی شما در خصوص اهمیت این دهه چیست؟
دهه کرامت یک مناسبت صرف تقویمی نیست، بلکه فرصتی است برای زنده نگه‌داشتن میراث معنوی اهل‌بیت (ع). با الگوگیری از حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع)، می‌توانیم به سوی جامعه‌ای انسانی‌تر، مهربان‌تر و خردورزتر گام برداریم. کرامت انسانی، گوهر گمشده دنیای امروز است، و راه بازیافت آن در نور تعالیم اهل‌بیت (ع) نهفته است.
انتهای خبر/