به گزارش خبرنگار «تهران پرس»؛ در راستای سیاست‌های کلان نظام در زمینه جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، طرح ملی «نَفَس» (نجات فرزندان سقط) از سال ۱۴۰۱ به ابتکار سازمان بسیج جامعه پزشکی و با همکاری وزارت بهداشت آغاز شد. این طرح در پی افزایش نگران‌کننده آمار سقط جنین عمدی در کشور، با هدف مشاوره، آگاهی‌بخشی و حمایت از مادران در معرض تصمیم به سقط، طراحی شده است.
اهداف و محور‌های اصلی طرح نفس
طرح نفس، بیش از آنکه یک پروژه درمانی باشد، یک حرکت فرهنگی و اجتماعی گسترده است که تلاش می‌کند با ارائه مشاوره‌های روان‌شناسی، شرعی، پزشکی و اقتصادی، مادرانی را که به دلایل مختلفی، چون فقر، فشار روانی، فشار خانواده یا حتی بی‌اطلاعی، قصد سقط جنین دارند، از این تصمیم منصرف کند.
«سمانه گنجی»، مشاور خانواده و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره رویکرد این طرح در گفتگو با خبرنگار «تهران پرس» گفت: «ما در طرح نفس، با مادر به‌عنوان یک انسان دارای بحران مواجه می‌شویم، نه یک فرد مجرم. بسیاری از این مادران تحت فشار مالی یا روانی هستند. مشاوره تخصصی، همراهی عاطفی و حتی حمایت مالی در برخی موارد، می‌تواند مسیر تصمیم آنها را تغییر دهد.»
آمار‌ها چه می‌گویند؟
بر اساس آخرین گزارش رسمی منتشرشده، تاکنون بیش از ۸ هزار مورد مشاوره در قالب این طرح در استان‌های مختلف کشور ارائه شده است. از این میان، حدود ۶ هزار مادر از تصمیم خود برای سقط جنین منصرف شده‌اند. به‌عبارتی، طرح نفس تاکنون جان هزاران نوزاد را نجات داده است.
در تهران، این طرح با مشارکت مراکز درمانی دانشگاهی، مراکز مشاوره‌ای و قرارگاه‌های فرهنگی محلات در حال اجراست. مناطق کم‌برخوردار و حاشیه‌نشین بیشتر در معرض خطر هستند و تمرکز مشاوران نیز بر این نواحی است.
آگاهی فقهی، عامل بازدارنده است
حجت‌الاسلام «مهدی نظری»، کارشناس فقه سلامت و مشاور شرعی طرح نفس، در گفتگو با خبرنگار ما گفت: «متأسفانه بسیاری از مردم از حرمت شرعی سقط جنین آگاه نیستند یا آن را گناه کوچکی می‌پندارند. در مشاوره‌ها، وقتی برای مادر روشن می‌شود که این کار قتل نفس محسوب می‌شود و حتی در برخی منابع، گناه آن با قتل یک انسان کامل برابر است، بسیاری از آنها منصرف می‌شوند. آگاهی‌بخشی دینی یکی از ستون‌های این طرح است.»
وی افزود: «تجربه ما نشان داده که اگر گفتگوی انسانی و محترمانه صورت گیرد، اغلب مادران مسیر خود را تغییر می‌دهند. ما برای هر مادر، یک مسیر متفاوت طراحی می‌کنیم.»
چالش‌های پیش‌رو
با وجود دستاورد‌های قابل توجه، طرح نفس با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است. کمبود نیروی متخصص برای مشاوره‌های فوری، نبود زیرساخت‌های مناسب در برخی مناطق دورافتاده و البته ضعف در آگاهی عمومی، از مهم‌ترین موانع ادامه این مسیر هستند. همچنین، نگرش فرهنگی غلط «فرزند کمتر، زندگی بهتر» که سال‌ها در نظام آموزشی و رسانه‌ای کشور تبلیغ می‌شد، هنوز در ذهن بسیاری از خانواده‌ها باقی‌مانده و تصمیم‌گیری برای داشتن فرزند را دشوار کرده است.
همراهی با نهاد‌های حمایتی و مردم‌نهاد
یکی از ویژگی‌های موفق طرح نفس، هم‌افزایی میان دستگاه‌های مختلف است. کمیته امداد، سازمان بهزیستی، نهاد‌های خیریه و حتی گروه‌های جهادی دانشجویی، در برخی شهر‌ها به یاری مادران آمده‌اند. ارائه بسته‌های حمایتی، تأمین مخارج اولیه نوزاد، مشاوره رایگان و همراهی مداوم، از جمله خدمات جانبی این طرح هستند.
در واقع طرح نفس، الگویی موفق از ترکیب مشاوره تخصصی، حمایت معنوی و همکاری نهاد‌های مختلف است که می‌تواند در کاهش آمار سقط جنین نقش کلیدی ایفا کند. تداوم این طرح، نیازمند حمایت گسترده‌تر رسانه‌ای، بودجه کافی و آموزش نیرو‌های مشاور در سطوح محلی است.
با گسترش فرهنگ زندگی‌محور و تقویت حس مادرانگی در جامعه، می‌توان امیدوار بود که هیچ مادری در کشور، ناچار به تصمیم سخت و تلخ سقط جنین نشود.
انتهای خبر/خ