به گزارش تهران پرس؛ نیاوران در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا به‌عنوان شمالی‌ترین محله تهران بخشی از منطقه ۱ شهرداری تهران و شهرستان شمیرانات است، از شمال می‌رسد به ارتفاعات کلکچال، از غرب به تجریش، از شرق به دارآباد و از جنوب با فرمانیه تلاقی دارد.
به همین منظور، واقع شدن نیاوران در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا، باعث آب و هوایی سردتر از دیگر نقاط تهران شده است.همچنین نیاوران از سمتِ جنوب به بزرگراه چمران، از شرق به بزرگراه ارتش و از غرب به رودخانه درکه می رسد. خیابان اصلی این محله به‌نام شهید باهنر شناخته می‌شود و میدان نیاوران را به میدان قدس متصل می‌کند.
نیاوران بزرگترین محله در منطقه ۱ تهران است که بیش از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.
داستان نامگذاری نیاوران
براساس یک ریشه عامیانه، منطقه نیاوران در گذشته پر از نیزارهایی بوده است که مردم برای جمع آوری و استفاده از نی های موجود در آن، به این منطقه می رفتند و همراه خود نی می آوردند؛ به همین خاطر این منطقه به نی آوران معروف می شود که به مرور زمان به نیاوران تغییر نام پیدا می کند.
همچنین عده‌ای دیگر از این پژوهش‌گران، به نام پیشین این محله یعنی «گردوی» اشاره می‌کنند که به دلیل درختان گردوی فراوان این محدوده بوده و می‌گویند در زمان ناصرالدین شاه نام این دِه به نیاوران تغییر کرده است. نام این محله مرکب از «نیا» (حد، عظمت و قدرت) «ور» (صاحب) و «ان» علامت نسبت است. هرچه که هست، نیاوران به‌خاطر آب‌وهوای بی‌نظیرش طی زمان به محله‌ای با کیفیت و مدرن تبدیل شده است و به دلیل نزدیکی به سلسله کوه‌های البرز، خاک حاصلخیزی هم دارد.
حکایت دیگری در باب نامگذاری این منطقه است که به آن هم اشاره می کنیم. برخی افراد نیز می گویند که این منطقه دارای درخت های انار بسیاری بوده است ازین رو به نارون شناخته می شده. که آن هم با گذشت زمان به نیاوران مبدل شده است.
قدمت محله نیاوران
این محله واقع در نقطه‌ی شمالی پایتخت است که از ابتدا محله خوش‌نشین و مورد پسند حکما بوده است. قدمت این محله به دوره ساسانیان بازمی‌گردد، تا آن‌جا که از آن به‌عنوان اولین روستای شمیرانات یاد می‌شود.در آن روزگار این روستای خوش آب‌و هوا محل اطراق مسافرانی بوده است ﻛﻪ از رودﺑﺎر ﻗﺼﺮان ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﻴﺮان می‌آﻣﺪﻧﺪ. از زیباترین باغ‌های این محله می‌توان به ﺑﺎغ ﻣﻨﻈﺮﻳﻪ و ﺟﻤﺎل آﺑﺎد اشاره کرد.
ﻣﺤﺪوده‌ی ﻗﺪﻳمی اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﻛﻮه ﻫﺎی ﺟﻤﺎل آﺑﺎد، از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻴﺎوران، از ﺷﺮق ﺑﻪ ﻛﺎﺷﺎﻧک و از ﻏﺮب ﺑﻪ ﻣﻨﻈﺮﻳﻪ منتهی میﺷﺪه اﺳﺖ. بافت کنونی را می‌توان سلیقه‌ی ناصرالدین شاه دانست که با خرید زمین‌ها و ساختمان‌ها از مالکان آن، همه را تخریب و پایه‌ها را بنا نهاد.وجود کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمد شاهی، بنای کوچک محمد شاه و کاخ نیاوران ، نشان دهنده علاقه خاص قجرها و پهلوی ها به نیاوران است
یکی از ویژگیهای این محله خوش‌نشین که از ابتدا به آن امتیاز ویژه‌ای بخشیده، آب‌و هوای مطلوب آن است. ویژگی که هنوز هم به علت سطح ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا و نزدیک بودن به سلسله کوه‌های البرز آن را حفظ کرده است. فتحعلی شاه قاجار اولین حکمرانی بود که در این منطقه باغ ییلاقی ایجاد کرد و پس از فتحعلی شاه قاجار، نوبت به محمد شاه قاجار رسید. محمد شاه قاجار نیز این منطقه را ، منطقه ای خوش آب و هوا یافت و اقدام به ساختن خانه ای در باغ نیاوران کرد. خانه محمد شاه قاجار را نمی توان کاخ و یا عمارت نام برد و در حال حاضر نیز آثاری از آن در دست نیست ، اما می توان حدس زد که خانه محمد شاه ، عمارتی بوده که در قواره بناها و کاخ های ماندگار قاجار نبود. عمارت های ساخته شده در زمان فتحعلی شاه قاجار و محمد شاه در زمان ساخت بنای کاخ نیاوران در زمان محمد رضا شاه تخریب شدند و امروز آثاری از این بناها باقی نمانده است. از این زمان است که نیاوران منطقه ای شناخته شده در شمال تهران شد و از این زمان به بعد شاهان قاجار مانند ناصرالدین‌شاه قاجار «کاخ صاحبقرانیه» را در این محل ساخت و پس از آن ها شاهان پهلوی قدم به نیاوران گذاشتند.
رویدادهای مهم در تاریخ نیاوران
تاریخ نیاوران به دلیل وجود مجموعه کاخ های نیاوران، دارای رویدادهای تاریخی بسیار زیادی در رابطه با تاریخچه تهران و حتی تاریخ ایران است. برخی از رویدادهای محله نیاوران در تاثیر مستقیمی در تاریخ ایران گذاشته است که نمی توان به راحتی از آن چشم پوشید. در این قسمت چند رویداد مهم را به شما معرفی می کنیم.
اولین اتفاق بسیار مهم ساخته شدن کاخ صاحبقرانیه در این منطقه در سال ۱۲۳۱ بود و در این سال. کاخ جهان‌نما یا صاحبقرانیه در نیاوران ساخته شد.
رویداد بعدی مربوط به نخستین ایستگاه تلگراف تهران بود. در سال ۱۲۳۶ اولین ایستگاه تلگراف تهران و ایران با تشریفات بسیار زیاد و جشنی مفصل در کاخ نیاوران به راه افتاد.
رویداد بعدی مربوط به تکیه نیاوران است که در سال ۱۲۳۷ تکیهٔ نیاوران با دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد.
به طور حتم، در رویدادهای مربوط به نیاوران، هیچ رویدادی را نمی توان با امضای مشروطیت برابر دانست. در سال ۱۲۸۵ بود که مظفر‌الدین شاه ، با موافقت خود ، فرمان مشروطیت را در کاخ صاحبقرانیه نیاوران امضا کرد.
اقامت خانواده پهلوی در کاخ نیاوران در سال ۱۳۴۷ و با تکمیل کاخ نیاوران، محمد رضا شاه، این کاخ را برای اقامت خود و خانوادهٔ پهلوی در نظر گرفت.
احداث پارک جمشیدیه، در سال ۱۳۵۶ بود که باغ جمشیدیه تبدیل به بوستان عمومی جمشیدیه شد.
نیاوران پس از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی ، نیاوران نیز مانند بسیاری از محله های شمیرانات مورد توجه اقشار مختلف قرار گرفت. آب و هوای بسیار خوب نیاوران و وجود مجموعه کاخ نیاوران و پارک نیاوران و امکاناتی که هر روز در این منطقه بیشتر شده بود ، این منطقه را مورد توجه قرار داده بود ، هر روز از تعداد باغ ها کمتر می شد و به تعداد خانه های نیاوران افزوده می شد. خرید و فروش خانه در نیاوران رونق خوبی گرفته بود و این اتفاقات و مهاجرت بی رویه به تهران ، باعث شد تا نیاوران از شکل گذشته خود خارج شده و با شکل کنونی دراید.
ده نیاوران و آثار تاریخی آن
از جمله قسمت های قدیمی نیاوران که به شکل گذشته خود مانده اند و تغییر خاصی در آنها صورت نگرفته است می توان به ده نیاوران اشاره کرد که در آن یک درخت کهنه توت قرار دارد. علاوه بر آن حمام قدیمی نیز در این منطقه است که قدمت آن به 80 سال می رسد. تکیه قدیمی محله، نقاشی های داخل تکیه، قنات های قدیمی و… همگی از قسمت های قدیمی محله به شمار می آیند. تمام این قسمت ها به عنوان بخش های شاخص شهر به حساب می آیند. قسمتی که اکنون بعنوان خیابان شهید باهنر شناخته می شود در واقع نیزار و شالیزار هایی بوده است که اطراف روستای جمال آباد قرار داشته اند.
طایفه های قدیمی ساکن در نیاوران
در جمال آباد نیاوران می توان نشانه های بسیاری از قدیمی بودن نیاوران پیدا کرد. در آن خانواده های اندکی که تعداد آن ها به 5 می رسید زندگی می کردند. مانند بقیه ی روستاها، افراد ساکن جمال آباد نیز باغدار، دامدار و یا کشاورز بوده اند. اطراف جمال آباد نیز گندم زار هایی بوده است. مهمترین طایفه های کهن نیاوران عبارت اند از جوزی ها، لاجوردی ها، خدابخشی ها و شیر افکنی ها.
بهترین محله های نیاوران برای زندگی
نیاوران از جمله مناطق لوکس و اعیان نشین تهران است و تمامی املاک و خیابان ها و کوچه های نیاوران ، از بهترین املاک و خانه های تهران هستند ، اما اگر خواسته باشیم که چند خیابان و محله را به عنوان بهترین خیابان های نیاوران یا بهترین محله های نیاوران به شما معرفی کنیم ، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
محله صاحبقرانیه نیاوران
بی شک محله صاحبقرانیه نیاوران یکی از بهترین محله ها در نیاوران است. دلیل این امر نیز وجود کاخ صاحبقرانیه و کاخ نیاوران و پارک نیاوران در مجاورت این محله است. این باغها و پارک ها نقش بسیار موثری در پایش هوای محله صاحبقرانیه نیاوران و بالا رفتن قیمت خانه و آپارتمان در این محله دارد.
محله جمشیدیه نیاوران
محله جمشیدیه نیاوران نیز از بهترین محله های نیاوران برای زندگی است. وجود پارک جمشیدیه ر اینکمحله و قرار داشتن در کوهپایه قله کلکچال این منطقه را به عنوان یکی از بهترین نقاط تهران برای زندگی مبدل کرده است.
محله منظریه نیاوران
محله منظریه نیاوران نیز اردوگاه ورزشی و تفریحی شهید باهنر و همچنین باغ منظریه را در خود جای داده است و له دلیل وجود این دو مکان تفریحی و دسترسی های بسیار خوب به مراکز تفریحی و مراکز خوب خرید تهران در زمره بهترین محله های تهران برای زندگی است.
محله جماران نیاوران
محله جماران نیاوران نیز از بهترین محله های نیاوران است. محله جماران نیاوران به دلیل قرار داشتن در کوهپایه های رشته کوه البرز و مجاورت با پارک جمشیدیه آب و هوای بسیار خوبی را برای زندگی دارد. محله جماران نیاوران از طرفی با تجریش فاصله کمی داشته و از طرفی دیگر این محله دارای مشکلات ترافیکی کمتری نسبت به بسیاری از محله های مجاور خود است.
جاهای دیدنی محله نیاوران
بوستان های محله نیاوران: بوستان بنفشه، بوستان نسیم، بوستان سرو، پارک بزرگ نیاوران
مجتمع تجاری محله نیاوران: مجتمع تجاری نارون، مجتمع تجاری روشا
مجتمع تجاری کیمیا مکانهای دیدنی منطقه نیاوران: مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران بزرگترین مجموعه فرهنگی این منطقه است که حدود ۱۱ هکتار وسعت دارد. در آن موزه جهان‌نما، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، کاخ اختصاصی نیاوران، باغ کتیبه‌ها، موزه خودروهای اختصاصی کاخ نیاوران و موزه کتابخانه سلطنتی قرار دارند.
گونه های گیاهی و جانوری بوستان نیاوران
در زمین پارک نیاوران در حدود 6 هکتار، انواع و اقسام درختان و گیاهان که زیست بومشان مناسب همین آب و هواست دیده می شود؛ درختانی مثل چرم لیفه، بیدمجنون، چنار، کاج، اقاقیا، بیدفری، گیلاس، سدروس، نوئل و میخک هندی، سیب‌گل، ایلکس ،ماگنولیا و کورئوس.
درختان مگنولیا در ماه های فصل بهار با گل‌های سفیدرنگ و عطر بی نظیر خود پارک نیاوران را به محیطی رویایی تبدیل می کنند. در ضمن تک‌درخت سرخ‌دار (Taxus Baccata) در منتهی علیه ضلع جنوب‌شرقی پارک نیاوران با پوست فلس‌دار و میوه‌های قرمزش خودنمایی می کند که به خاطر قدمت دویست میلیون ساله خود در دنیا به‌عنوان فسیل زنده شهرت دارد.
جالب است بدانید چناری در پارک نیاوران وجود دارد که حدود 150 سال عمر دارد. ولی این درخت خیلی با بقیه درختان پارک فرق ندارد و شاید نتوانید خیلی راحت آن را بیابید. به اشتباه این درخت در خیلی از منابع قدیمی ترین چنار تهران یا شمیران شناخته می شود ولی در محله‌های دیگر شمیران مثل کاشانک، اوین و درکه چنارهای قدیمی تری هستند که به حیات خود ادامه می دهند.
بجز شاه طوطی های معروف به طوطی اسکندر؛ پرندگان بومی شمیران هم همانند گنجشک، بلبل خرما، دارکوب، سهره، سار، دم جنبانک، مرغ مینا، زاغی و کلاغ هم در این پارک دیده می شوند.
نقاط قوت و ضعف محله نیاوران
زندگی در نیاوران به دلیل آب و هوای خوب و نیمه کوهستانی آن برای افرادی که دارای مشکلات ریوی و قلبی هستند ، بسیار مناسب تر از مناطق مرکزی تهران است. بسیاری از مهاجرت ها به این محله نیز به دلیل شرایط خوب زندگی در نیاوران است. نیاوران محله ای لوکس و اعیان نشین است. مراکز خرید نیاوران جزو گرانترین مراکز خرید تهران هستند.
نیاوران دسترسی بسیار خوبی به مراکز خرید بسیار خوبی مانند بازار تجریش و مجتمع ارگ تجریش و مراکز تفریحی این منطقه دارد. پارک نیاوران ، کاخ نیاوران، پارک جمشیدیه ، مسیر کوهنوردی پارک جمشیدیه و دارآباد در مجاورت این محله هستند و از این نظر نیاوران یکی از بهترین محله های تهران برای طبیعت‌گردی و تفریح است.
این محله دارای بافت های فرسوده نیست و بسیاری از خانه ها و آپارتمان های نیاوران مورد نوسازی قرار گرفته اند.
حمل و نقل عمومی نیاوران در جنوب این محله متمرکز است. دسترسی نیاوران به بزرگراه ها نیز قدری صعیف است و برای دسترسی به بزرگراه هایی چون بزرگراه ارتش ، بزرگراه امام علی و بزرگراه صیاد شیرازی باید از ترافیک چشمگیر خیابان موحد دانش عبور کرد. همچنین عدم وجود بازار تره بار در نیاوران نیز از جمله مشکلات نیاوران برای تهیه مواد مورد نیاز روزانه است. از بین رفتن باغات کهنسال نیاوران و افزایش حجم تراکم و بارگذاری در داخل محله، هر روز به مشکل ترافیک نیاوران افزوده می شود.
سرای محله نیاوران
سرای محله نیاوران یکی از مراکز فرهنگی محله نیاوران محسوب می شود که خدمات خوب و قابل توجهی را به ساکنین این محله ارائه می دهد. کلاس های سرای محله نیاوران از کیفیت بسیار خوبي برخوردار است، به خصوص کلاسهای زبان سرای محله نیاوران، از جمله بهترین کلاس های زبان در نیاوران است. سرای محله نیاوران در نزدیکی جمال آباد نیاوران قرار گرفته است.
آدرس سرای محله نیاوران: تهران، خیابان باهنر، خیابان جهانشاهی، بین خیابلن چکاوک و خیابان شفیعی
تلفن تماس سرای محله نیاوران: ۰۲۱۲۶۱۱۹۰۷۵
مساجد و حسینیه های شاخص محله نیاوران
نیاوران دارای تعدادی مسجد می‌باشد که نام آنها در ادامه آورده شده است؛ مسجد النبی در خیابان جمال آباد، مسجد جامع نیاوران در کوچه مسجد، مسجد امام حسن عسگری در میدان نیاوران، مسجد حضرت زهرا (س) در خیابان شهید شفیعی. همچنین چند حسینیه در این محله حضور دارند که از جمله آنها می‌توان به تکیه نیاوران در میدان نیاوران، حسینیه بیت‌الشهدا شاه حسینی در خیابان منظریه اشاره کرد. خوب است بدانید این محله دارای یک تکیه بسیار قدیمی است که نبش خیابان مسجد واقع شده، تکیه نیاوران مربوط به دوره قاجار است و به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
نحوه دسترسی به نیاوران
اتوبوس و تاکسی
برخی اتوبوس‌ها از ایستگاه نیاوران تردد دارند. در میدان تجریش و ایستگاه مترو نوبنیاد، تاکسی‌های نیاوران را می توان پیدا کرد
دسترسی به مترو
محله نیاوران ایستگاه مترو ندارد، برای رفتن به نیاوران با استفاده از مترو، می‌توانید از ایستگاه مترو تجریش استفاده کنید.
انتهای پیام/