به گزارش خبرنگار تهران پرس، امروزه کسب و کار خرد یا همان دستفروشی بخش جدانشدنی زندگی شهری را شکل داده و به شکل های مختلف در سراسر دنیا دیده می‌شود. دستفروشی با ایجاد کار، رونق دادن به خرید و فروش و برآورده کردن نیاز عده‌ای از مردم، روی جامعه و اقتصاد تاثیر بسزایی دارد.
اکثر کشورهای دنیا هنگام به روز کردن شهر و تغییر فضاهای عمومی و شهری، با مشکل دستفروشی که نوعی اقتصاد غیررسمی و غیرمستقیم است مواجه هستند.
مسئولان شهرها اغلب دستور به حذف دستفروش‌ها می‌دهند؛ اما این رفتار نه تنها زندگی کسانی را که به این بخش غیررسمی وابسته است به خطر می‌اندازد، بلکه کل اقتصاد شهر را نیز تحت تاثیر آثار منفی خود قرار می‌دهد.
بر اساس بند ٢٠ ماده ۵۵ قانون شهرداری جهت حمایت از حقوق کسبه های مجاز، از هرگونه سد معبر و دستفروشی و بساط کردن باید جلوگیری شود و عوامل و مسئولین شهرداری هر شهر موظف هستند تا نسبت به رفع این مشکل تدابیر اتخاذ و آن را رفع کنند.
اما ماده ۱۶ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار می گوید : شهرداری ها وظیفه دارند به منظور بالابردن و ارتقاء سطح دسترسی تولیدکنندگان کوچک و متوسط ایرانی به بازار مصرف و به خصوص به منظور ایجاد امنیت برای فروشندگان کم‌سرمایه با استفاده از زمین های بی دفاع و زمین های که در اختیار شهرداری هستند و یا تحت مالکیت وزارت راه و شهرسازی هستند، مکانهای مناسبی برای عرضه کالاهای تولید داخل آماده نمایند و بر مبناء قیمت تمام شده به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه به متقاضیان عرضه کالاهای ایرانی اجاره دهند.
دستفروشی به سبب ناکارآمدی سیاست‌های ایجاد اشتغال و ناتوانی در مدیریت اقتصاد به عنوان عامل گسترش مشاغل غیررسمی گسترش یافته است.
از جمله عوامل ساختاری در ایجاد و گسترش دستفروشی نبود تناسب بین رشد بخش های مختلف اقتصادی است.
درکشور های که دارای تجارب جهانی هستند از دستفروشی نه به عنوان یک تهدید بلکه به عنوان یک فرصت استفاده می کنند. زیرا دستفروشی می تواند موجب رونق صنعت گردشگری شود البته با سازماندهی و برنامه ریزی که شکل صحیح و قابل قبولی داشته باشد .
مثلا در کشورهای نظیر فرانسه ، روسیه ، ترکیه و.. دستفروشان در مکان هایی که شهرداری در نظر گرفته استقرار دارند و معمولا کالا های فرهنگی مطابق با فرهنگ آن کشور را عرضه و می‌فروشند. که همین امر می‌توان باعث رونق اقتصادی و همینطور جذب گردشگر در آن منطقه و کشور شود.
دستفروشی در همه جای دنیا بعنوان یک شغل و جاذبه فرهنگی -توریستی به آن توجه می شود. گرچه تهران پایتخت مدرنیته است که سعی می کند آثار و شواهد فرهنگی و اجتماعی را حذف کند، درشهرهایی مانند پاریس و نیویورک و لندن با ساماندهی دستفروش ها نهایت بهره برداری از ظرفیت های اقتصادی را از این بخش از اقتصاد غیر رسمی کرده اند. کوالالامپور حتی بخاطر برنامه ریزی برای دستفروش ها جایزه بین المللی گرفته است.
مرکز آمار فرانسه اعلام کرده که در فرانسه ۶۰۰ هزار بنگاه، فروشندگی سیار وجود دارد و به طور متوسط ۲/۲ نفر را در استخدام دارند. یعنی در فرانسه حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از طریق دستفروشی ارتزاق میکنند.
نیویورک و لندن هم دستفروش دارند و این جزو افتخاراتشان است. در لندن ۵۰ نفر اول از نظر دستفروشی که رأی می آورند اسمشان را در راهنماهای توریستی میگذارند تا مردم بروند و اینها را ببینند. افتخار شهرشان است.
حضور دستفروشان در فضاهای شهری، سبب سرزندگی و حضور پذیری این فضاهای عمومی می شود که از اثرات مطلوب این پدیده شهری است. دستفروشان به دلیل اینکه هزینه های مربوط به اجاره ملک، عوارض و مالیات را پرداخت نمی کنند، معمولاً کالای خود را با قیمیتی پایین تر از مغازه ها عرضه می کنند که این امر موجب استقبال سطح متوسط جامعه از این فعالیت می شود. اما در حال حاضر پیامدهای منفی دستفروشی در شهرهای ما تا حدی زیاد است که جوانب مثبت آن را کاملاً تحت تأثیر قرار داده است.
در شرایط کنونی شهرها، دستفروشی می تواند یک فرصت مناسب باشد و نهادهای مدیریتی می توانند با رسیدگی به آن، مانع از بروز آسیب های اجتماعی مانند تکدی گری و قاچاق مواد مخدر شوند. به این منظور می توانند فضاهای مناسبی را در بخش های مختلف (و پر تردد) شهر در نظر بگیرند و با دریافت مبلغی اندک این مکان ها را در اختیار دستفروشان برای عرضه کالاهای خود قرار دهند.
خبرنگار: محمد ترابی