گروه اجتماعی تهران پرس - مصطفی قهرمانی؛ ساعت ۹:۳۰ دقیقه صبح زمان انجام مصاحبه ما با مدیر کل زندان های استان البرز بود. راس ساعت به زندان فردیس کرج (کچویی) رسیدیم و در اتاقی به انتظار ماندیم. عقربه های ساعت می چرخید و عدد ۱۰ را نشان می داد اما خبری از این مسئول نبود. علت را جویا شدیم و مدیر روابط عمومی اداره کل زندانهای استان علت این کار را حضور مدیر کل زندان ها در میان زندانیان عنوان کرد که به منظور شنیدن مشکلاتشان صورت گرفته است؛ به همین دلیل گذر زمان برایمان سخت نبود چون می دانستیم هر زمان تاخیر، می تواند به نفع زندانیان جهت شرح مشکلاتشان به مدیرکل زندان ها باشد. ما در تلاش بودیم که این مصاحبه را انجام دهیم چرا که استان البرز و استان تهران در تازه ترین رده ها، جزو استان های جرم خیز در کشور اعلام شده است. زندان های قزلحصار و رجایی شهر هم در استان البرز واقع شده اند اما مدیریت آن برعهده مدیر کل زندان های استان تهران است و فقط ندامتگاه مرکزی کرج و زندان فردیس تحت کنترل این استان است. ۱۱ شهریور ماه بود که "اسماعیل جمیاری" طی حکمی، مدیریت اداره کل زندان های استان البرز را برعهده گرفت و از آن زمان تا به امروز در تلاش بوده تا با مدیریت جهادی و انقلابی، کمک به زندانیان و خانواده های آنان را سرلوحه کارش قرار دهد چرا که معتقد است حاج محمدی ریاست سازمان زندان های کشور هم با همین دیدگاه و نگاه، در جهت کمک به زندانیان و خانواده هایشان تلاش می کند. از مدیریت جهادی برای ممانعت از ورود بیماری کرونا به زندان ها و تهیه جهیزیه برای نوعروسان در خانواده های زندانی گرفته تا توزیع بسته های معیشتی در میان آنها، گرفتن همیاری از خیرین برای آزادی زندانیان عمد و غیرعمد، دیدار با خانواده های زندانی و شنیدن مشکلاتشان، کمک به اشتغال زندانیان و در آمدزایی آنان و .... آنچه می خوانید حاصل گفتگوی یک ساعته ما با مدیر کل زندان های استان البرز است؛ زندانبانی که در این گفتگو پی خواهید برد که به دنبال مددرسانی به مددجویان و خانواده هایشان با نگاه جهادی و انقلابی است.
سازمان زندان ها چه وظایفی را بر عهده دارد و چگونه می تواند با اقدامات تربیتی از تکرار جرم در جامعه خودداری کند؟
سازمان زندان ها علاوه بر مراقبت و نگهداری از زندانیان، دو هدف عمده دیگر را دنبال می کند که می توان به اقدامات تربیتی و حمایتی اشاره کرد. در حال حاضر کارهای فرهنگی، تربیتی،هنری ،حرفه آموزی و اشتغال زایی و... در زندانهای کشور انجام می شود و طی تفاهم نامه ای که با آموزش و پروش و آموزش عالی کشور بسته شده است، مددجویان می توانند به تحصیل در زندان ها بپردازند و مدرک دانشگاهی( تا سطح فوق لیسانس) دریافت کنند و تلاش کردیم در گواهی های صادره برای فارغ التحصیلی، از کلمه زندان استفاده نشود تا این مدرک در همه جا معتبر باشد. علاوه بر آن، برای انجام این کارهای فرهنگی و آموزشی، ورزشی، علمی، اشتغال زایی و ... در زندان، بین زندانیان تبعیض قائل نمی شویم چرا که معتقدیم زندانیان شهروند ما بوده و دارای حقوق شهروندی هستند که خواسته و یا ناخواسته مرتکب جرم شده اند و نیاز است که با اقدامات تربیتی و اصلاحی، مانع تکرار جرم در جامعه شویم. کلمه زندانی در مدارک تحصیلی صادر شده قرار نمی گیرد تا مددجو بعد از آزادی بتواند از این مدارک تحصیلی بهره ببرد. جامعه شناسان یکی دیگر از عوامل جرم را ضعف باورهای دینی می دانند و ما باید در زندان ها بستری را فراهم کنیم که با کارهای اعتقادی و برگزاری نمازهای جماعت، کلاس های آموزش حفظ قران کریم و محافل قرآنی بتوانیم باورهای دینی و مذهبی زندانیان را تقویت کنیم و این گونه می توان تکرار جرم در جامعه را کاهش داد.
یعنی فقط نبود باورهای دینی و اعتقادی باعث وقوع جرم در کشور می شود؟
خیر؛ بیکاری یکی دیگر از عوامل وقوع جرم است و چون یک فرد حرفه و شعلی ندارد، اقدام به جرم می کند و به همین منظور طی تفاهم نامه ای که بین سازمان زندانهای کشور و سازمان فنی و حرفه ای بسته شده است، آموزش رشته های فنی و حرفه ای در زندانهای استان البرز انجام می شود و حتی بعد از یادگیری این حرفه، مددجویان با حضور در کارگاه ها که در زندان ها وجود دارد به اشتغال و در آمدزایی مشغول می شوند و از سوی دیگر، اگر جرمشان سنگین نباشد و وثیقه داشته باشند، می توانند روزانه خارج از زندان مشغول به کار شوند و هنگام غروب مجددا به زندان مراجعه کنند و یا اینکه به آنها مرخصی می دهیم تا بتوانند در کنار گذراندن جرمشان در زندان، به اشتغال و درآمدزایی مشغول شوند و بتوانند خرج خود و خانواده شان را تامین کنند.
اشتغال زایی مددجویان
در حال حاضر در زندان فردیس کرج فضای کارگاهی برای اشتغال زندانیان وجود دارد اما در ندامتگاه مرکزی کرج به دلایلی امکان ساخت کارگاه مهیا نبوده است و زندانیان برای اشتغال در داخل اتاق خوابشان با ساخت تسبیح عروسک سازی، صنایع چوب و... خودشان را سرگرم می کنند و در کنارش اشتغال زایی هم دارند.
ِیعنی اشتغال زایی یکی از اهداف اصلی سازمان زندانها محسوب می شود؟
بله، امسال هدفگذاری اشتغال ۸۰ درصدی محکومان را در زندانها خواهیم داشت و این به این منظور است که متهمین در اشتغال،جامعه هدف ما نیستند چون ممکن است در چند روز اول با سپردن ضامن از زندان خارج شوند اما محکومین که مدت بیشتری در زندانها حضور باید داشته باشند، بعد از کسب حرفه ای مشغول به کار می شوند تا در آمد خود و خانواده شان را تامین کنند. همانطور که می دانید ما دو دسته از زندانیان را در زندان ها داریم، کسانی که با جرایم عمد و غیرعمد راهی زندان ها شده اند البته در اشتغال زایی این زندانیان، جرم عمد و غیرعمد برایمان فرقی ندارد.
برای پر کردن اوقاع فراغت مددجویان و جلوگیری از ناامیدی آنان چه کارهایی در زندان انجام می شود؟
در کنار اشتغال زایی برنامه هایی همچون ورزش صبحگاهی برای مددجویان داریم که آنان دچار سستی نشوند و برای این کار، امکانات ورزشی در زندان ها وجود دارد اما افراد بالای شصت سال و بیمار از حضور در این ورزش های صبحگاهی معاف هستند و رعایت حالشان برایمان اهمیت دارد.
اجرای برنامه های فرهنگی و ورزشی در زندانها
در کنار این برنامه های ورزشی، تمام مناسبت های ملی و مذهبی همچون ولادت و شهادت ائمه معصومین علیهم السلام در زندان ها در قالب مراسم برگزار می شود و در تلاش هستیم که اوقات فراغت زندانیان را پر کرده و از یاس و ناامیدی بیش از پیش آنان جلوگیری کنیم.
در حال حاضر که کشورمان با بیماری کرونا دست به گریبان است، مدیریت زندانها چگونه در مقابل این بیماری عمل کرده است؟
بخش بهداشت و سلامت زندانیان برایمان اهمیت زیادی دارد و ما پزشک ۲۴ ساعته در زندانها مستقر می کنیم تا در صورت بروز مشکل بتواند به کمک مددجویان بشتابند. بهداری هایمان در طول شبانه روز پذیرای مددجویان است اما در ایام خاصی هم شاهد حضور دندانپزشک و چشم پزشک و دیگر متخصصین در زندان ها هستیم اما اورژانس زندان در همه ساعات آماده باش است.
بعد از ورود بیماری کرونا به کشور اقدامات زیادی انجام دادیم که مانع از ورود کرونا به زندانها شویم چرا که ورود کرونا به زندان می توانست منجر به یک بحران شود؛ برای همین هم برای مقابله با این بیماری ناشناخته، قرنطیه سه لایه در زندانها تشکیل دادیم، به این شکل که افراد سالم را از افراد مشکوک جدا کردیم و در لایه دیگری، افرادی که تست مثبتی داشتند نگهداری می شدند؛ به خصوص در زمان بدو ورود به زندان که نیاز بوده است که عملیات تست کرونا انجام شود و افرادی که مثبت بودند، به جمع زندانیان سالم راه نیابند. به همین دلیل از هرگونه اجتماع در زندان ها جلوگیری شد و اگر مراسماتی در این خصوص داشتیم، همه را لغو کردیم و فقط برخی مراسمات مذهبی آن هم در فضای باز انجام می شود.
رعایت اصول پیشگیرانه برای مقابله با کرونا در زندانها
از سوی دیگر تلاش کردیم که از اعزام زندانیان به داگاه ها جلوگیری کنیم چرا که در مسیر رفت و برگشت ممکن بود که مددجو به بیماری کرونا مبتلا شود و به همین دلیل، بیماری کرونا را به یک فرصت تبدیل کردیم و با احداث اتاقک هایی، دادرسی الکترونیکی را فعال کردیم تا مددجو از همان زندان از این طریق بتواند با دادگاه ارتباط برقرار کرده و به پرونده اش رسیدگی شود. بحمدالله با این شیوه بیمار کرونایی در زندان نداشتیم و اگر هم بوده، مربوط به فردی بوده که تازه وارد زندان شده است که در قرنطینه به سر برده و بعد از مراحل درمان، وارد بندهای اصلی زندان شده است. در طول ایام کرونا به توفیقاتی هم دست یافتیم که جالب بود.
این توفیقات چه بوده است؟
مثلا ما توانستیم کارگاه های تولید ماسک را در زندان ها راه اندازی کنیم و بتوانیم در عرصه تولید ماسک حرف زیادی برای گفتن داشته باشیم و از سوی دیگر، بتوانیم به سایر مراکز هم ماسک ارسال نماییم؛ یعنی توانستیم این تهدید رابه فرصت تبدیل کنیم.
ایا سازمان زندانها از مددجویان هم حمایت می کند؟
موضوع حمایت از مددجویان در اولویت برنامه های سازمان زندانها قرار دارد؛ ما در زندانها مددجویانی را داریم که به واسطه جرایم عمد و غیرعمد در حبس به سر می برند اما برای همه این زندانیان ارزش قائل هستیم. معتقدیم که افراد با جرایم غیرعمد نباید در زندانها به سر ببرند چرا که به واسطه مشکلاتی همچون محکومین مالی، تصادفات رانندگی، حوادث کارگاهی و یا مهریه و نفقه در حبس به سر می برند و وجودشان در زندان می تواند باعث آشنایی آنها با برخی جرایم از سوی برخی زندانیان شود، به همین دلیل تفکیک زندانیان به طور دقیق انجام می شود و نیاز نیست که مجرم مواد مخدری در کنار مجرم سارق باشد و به همین ترتیب مجرمان جرایم غیرعمد هم جداگانه نگهداری می شوند. به همین دلیل ما معتقدیم افرادی که توسط شاکی خصوصی به زندانها سپرده می شوند، باید کاری صورت بگیرد که بتوان رضایت شاکی را جلب کرد چرا که زندان محل تولید پول نیست و بدهکاران نمی توانند بدهی خود را پرداخت نمایند و یقینا نبود سرپرست برای خانواده ها هم مشکلات دیگری را به همراه خواهد داشت.
حمایت از مددجویان و خانواده هایشان
سازمان زندانها با تشکیل ستاد دیه، در تلاش برای کمک گرفتن از خیرین است تا بتواند راهگشای مددجویان جرایم غیرعمد و همچنین مددجویانی باشدکه به دلیل بدهی مالی در حبس به سر می برند و خانواده هایشان ندارند که بتواند بدهی آنان را پرداخت کنند. در طول چند ماهی که مدیریت زندانهای استان را عهده دار شدم به کمک خیرین ۳۵۰ زندانی غیرعمد با پرداخت بیش از ۳ میلیارد تومان آزاد شده اند و این روند همچنان ادامه دارد. گاهی هم همکاران انجمن ها، با شاکیان خصوصی تماس برقرار می کنند برای گرفتن تخفیف و در نهایت با کمک خیرین، بدهی مددجو پرداخت و آزاد شده است.
درباره فعالیت این انجمن ها توضیحات بیشتری بدهید؟
این انجمن های مردمی با کمک سازمان زندانها و خیرین و همچین برخی فعالیت های اقتصادی که انجام می دهند، قادر به حمایت از زندانیان و خانواده هایشان هستند و در حال حاضر بیش از یک هزار و ۲۰۰ خانواده مددجو در استان البرز تحت حمایت این انجمن هستند و در طول سال سبدهای معیشتی دریافت می کنند. از این ها گذشته، ما در استان البرز اقدام به تهیه جهیزیه برای فرزندان مددجویان کرده ایم، چرا که هستند فرزندانی که به واسطه حبس پدرشان، قادر به تامین جهیزیه نیستند و می طلبد که در این خصوص حمایت شوند و ما توانستیم در مدت کمتر از یک سال ۲۲ جهیزیه را در دومرحله برای این خانواده ها تهیه کنیم و معتقدیم اینها اقدامات نو و جالبی است، از سوی دیگر با توجه به ضرورت آموزش مجازی در شرایط کرونایی، تا کنون یکصد تبلت و گوشی هوشمند برای فرزندان مددجویان تهیه شده تا از تحصیل بازنمانند و انشالله تا عید فطر، مشکل تحصیل ۲۴۰ دانش آموز دیگر هم با اهدای این تبلت ها و گوشی های هوشمند مرتفع خواهد شد.
یعنی سازمان زندانها ارتباط خوبی با خانواده های مددجویان دارد؟
بله، ما در طول ماه چندین بار از خانواده های زندانیان بازدید می کنیم و حتی معتقدیم که در این دیدارها، برخی مسئولان قوه قضائیه را هم همراه خودمان ببریم تا بتوانیم در حق این مددجویان، تخفیف بگیریم. اتفاقا در یکی از دیدارها که یکی از دادستان های استان البرز هم همراهمان بود، فرزند نوجوان یک خردسال می خواست درخواستی از دادستان داشته باشد و در بدو صحبت هایش که طلب آزادی مادرش را داشت، گریه اش گرفت. دادستان تحت تاثیر او قرار گرفت و با تعدیل امکان بهره مندی زندانی از مرخصی را تسهیل کرد تا این مددجو به مرخصی نزد خانواده اش برود چون بیش از یک سالی می شد که این مددجو به دلیل نداشتن وثیقه، قادر به مرخصی رفتن نزد خانواده اش نبود.
دیدار با خانواده های مددجو
هر پنجشنبه بازدید از خانواده های زندانی داریم و به آنها امید و مشاوره می دهیم و اگر شرایط نامناسبی از نظر معیشتی داشته باشند، هماهنگ می کنیم تا تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) قرار بگیرند و یا از وکلای جهادی استفاده می کنیم تا در پرونده شان به آنها کمک کنند.
خانواده های مددجویان به راحتی با شما دیدار می کنند؟
بله، در طول ۶ ماه قریب به ۸۱۰ خانواده مددجو با حضور در اداره کل زندانها با بنده دیدار داشته اند و در طول هفته اگر جلسه نباشم، وقتم را در اختیار این عزیزان قرار می دهم و هیچ محدودیتی هم قائل نیستیم چون نگاهمان به مددجویان و خانواده هایشان نگاه انسانی است و از سوی دیگر معتقدیم که خانواده ها در جرم مددجو هیچ نقشی نداشته اند و باید رفتار صحیحی با آنها صورت بگیرد. از سوی دیگر، خود ما هم در طول ۸ ماه گذشته ۸۰ بازدید سرزده از زندان های استان البرز داشتیم و از نزدیک به درد دل مددجویان گوش دادیم و هر جا کمکی از دستمان بر بیاید، دریغ نخواهیم کرد.
مرخصی درمانی مددجویان به چه صورت است؟
زندانیانی که مبتلا به بیماری صعب العلاج باشند، ابتدا توسط پزشکان داخل زندان ها شناسایی می شوند و سپس به بیمارستان اعزام می شوند و مرجع تشخیص شدت بیماری با سازمان پزشکی قانونی است و اگر اعلام کنند که این فرد تحمل زندان را ندارد، نامه نگاری ها با مرجع قضایی و قاضی صدورحکم صورت می گیرد و در نهایت این فرد با قرار وثیقه می تواند خارج از زندان باشد؛ یقینا اگر جرم سبکی داشته باشد می توان از پابند الکترونیکی هم استفاده کرد و یا اینکه در کمیسیون عفو در خصوص وضعیت جسمانی اش و اینکه آیا تخفیفی در مجازاتش داده می شود، بحث خواهد شد.
پیشتاز بودن استات البرز در استفاده از پابندهای الکترونیکی
پابندهای الکترونیکی به کدام یک از مددجویان تعلق می گیرد؟
در حال حاضر استان البرز در استفاده از پابندهای الکترونیکی برای مددجویان، رتبه اول در کشور را دارد و این پابندها متصل به جی پی اس است و هر زمان که مددجو از محدوده اعلام شده خارج شود، همکارانمان متوجه می شوند و به او و ضامنش تذکر می دهند. استفاده از پابندهای الکترونیکی با قاضی پرونده است و در شرایطی که با بیماری کرونا در کشور دست و پنجه نرم می کنیم، تلاش کردیم که استفاده از پابندهای الکترونیکی هم جزو اولویت ها باشد.
در اوج بیماری کرونا، کارکنان سازمان زندانها به طور یک سوم در محل کار حضور داشتند؟
خیر. در اوج بیماری کرونا شاهد ابلاغ بخشنامه ای از دولت و ستاد ملی کرونا بودیم که حضور کارکنان سازمان زندانها در محل کار به یک سوم برسد اما ما این بخشنامه را عملی نکردیم چرا که نمی توان زندانها را تعطیل کرد و اگر یک کارمند در محل کار حضور نداشته باشد، روند کار در زندانها با مشکل روبرو می شود و به همین دلیل جا دارد که از خانواده کارمندان در سازمان زندانها به دلیل صبرشان تشکر کنم و همه تلاش ما در راستای خدمت به مردم است و امیدواریم که با کمک هم بتوانیم به مشکلات زندانیان و خانواده هایشان رسیدگی کنیم. بنده معتقدم که کارکنان سازمان زندانها، مجاهدان خاموشی هستند که در ایجاد امنیت و آسایش عمومی سهیم هستند از این بابت باید از همه همکارانم تشکر کنم.
انتهای پیام/
ارسال نظر