خلبان سیدمحمد ابراهیمی نیک در گفتگو با خبرگزاری تهران پرس آنچه در باب ضرورت آموزش در مقوله هوانوردی همواره از آن سخن به عمل آمده امری است که بر کمتر کسی پوشیده مانده باشد و از آنجا که جایگاه آموزش در فرایندهای مراحل مختلف مشاغل مرتبط با پرواز و علی‌الخصوص پروازهای تجاری ارتباط تنگاتنگی با هزینه دارد، همواره هرگونه صرفه‌جویی و یا به‌نوعی اهمال‌کاری و اغماض در آن منجر به بروز مخاطرات جدی در فرایند عملیاتی شرکت‌های هواپیمایی شده است که بعضاً سبب لطمات وارده جبران‌ناپذیری بوده و یا بسیار پرهزینه‌تر از انجام کامل فرایند آموزشی شده است.
علی‌ای‌حال آنچه نگارنده را بر آن داشت که روی سخن با مخاطب بگشاید، سرفصل بهره‌گیری از وسایل کمک‌آموزشی نوین در چارچوب آموزش‌های ارتقا و تکمیلی خلبانان تجاری بوده است که در چند دهه اخیر از جمله مهم‌ترین بخش‌های آموزش خلبانان تجاری بوده و خواهد بود و از منظری دیگر از گلوگاه‌های صرف هزینه‌های بسیار در فرایند آموزش خلبانان تجاری است.
به‌طور مشخص در آموزش خلبانی تجاری و در سطح شرکت‌های هواپیمایی سراسر دنیا و علی‌الخصوص شرکت‌های هواپیمایی داخلی، بخش عمده هزینه مصروفه در بخش آموزش خلبانان، مربوط به هزینه‌های آموزش تایپ هواپیمای عملیاتی شرکت بهره‌بردار اعم از آموزش ابتدایی تایپ و یا هزینه آموزش‌های دوره‌ای و سالیانه است که عمده آن درزمینهٔ استفاده از شبیه‌ساز (سیمولاتور) صرف می‌گردد و ازآنجاکه اجتناب از آن را گریزی نیست لذا برخی شرکت‌های بزرگ اپراتور تایپ‌های پرتیراژ هواپیما اقدام به نصب و راه‌اندازی شبیه‌سازها در قالب مراکز آموزش خودکرده‌اند تا به‌نوعی علاوه بر کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت آموزش بتوانند از دیگر سو با ارائه خدمات آموزش در قالب اجاره شبیه‌ساز به دیگر شرکت‌ها به‌صرفه جویی و کسب درامد پایداری در این موضوع دست یابند.
آنچه موردنظر مبحث امروز ماست مغفول ماندن این موضوع مهم در بین شرکت‌های هواپیمایی و عدم استفاده بهینه از ظرفیت موجود با نگاه به داخل در این مقطع کنونی است که خود ریشه در عواملی بسیاری دارد که در ادامه بیان می‌گردد.
سابقه بهره‌گیری از شبیه‌سازهای هواپیما در امر آموزش در کشور را می‌توان امری مسبوق به سابقه و دارای قدمتی به وسعت بهره‌برداری از هواپیماهای روز در طی سالیان دور در صنعت هوانوردی کشور دانست، چرا که در هوانوردی غیرنظامی به تبع ریل‌گذاری صحیح صورت گرفته در عنفوان گسترش پروازهای مسافری شرکت هواپیمایی حامل پرچم کشور، شبیه‌ساز حداقل یکی از تایپ‌های مورداستفاده آن روزهای هواپیمایی هما وارد کشور گردید و مورد بهره‌برداری قرار گرفت که در برهه خود و به‌تبع دسترسی مستقیم آن روزها به سازنده امری طبیعی و البته قابل‌توجه می‌نمود که همگام با هوانوردی نظامی توسعه‌ی معقول و البته حساب‌شده‌ای محسوب می‌گردید که صد البته ارتباط مستقیم و بدون محدودیت به سازندگان بزرگ آن مقطع این امر را ممکن ساخته بود.
بنابراین خود ناگفته پیداست که در سنه های بعدی با توجه به تغییرات بوجودآمده و بروز سدی بنام تحریم که خود به تنهایی قادر بود تا یک تنه ساختار هوانوردی‌مان را یکجا از ریشه منقطع سازد که به مدد لطف الهی، گسترش همگون سیستم مستقر و تلاش و هنر متخصصان این مرزوبوم، روند رشد و گسترش متوقف نگردید منتها باعث آن شد تا برخی مقولات نظیر برپایی و راه‌اندازی شبیه‌ساز هواپیماهای عملیاتی و بعداً خریداری شده کمتر موردتوجه و عنایت واقع گردد چراکه فائق آمدن بر مشکلاتی که خود زاییده سد ظالمانه تحریم‌های قدرت‌های بین‌المللی بودند رمق و تمرکز دست‌اندرکاران به‌اندازه کافی ربوده بود تا کمتر نبود شبیه‌ساز هواپیماهای فعال اسمان کشور به چشم آید و ناگفته نماند که البته اعزام خلبانان برای تکمیل آموزش و بهره بردن از شبیه‌ساز در کشورهای دارنده نیز تا همین سال‌های اخیر البته امری بدون مشکل و حاشیه خاصی می‌کرد که به‌خودی‌خود و با یک نگاه درون بخشی کوتاه‌مدت قطعاً توجیهی برای هزینه کرد مبالغ وسیع به‌منظور برپایی شبیه‌ساز در داخل کشور و پذیرش هزینه‌ای بعدی تعمیر و نگهداری را برنمی‌تابد، گرچه عمدتاً تلاشی در این راستا نیز پس از کش‌وقوس‌های فراوان و یافتن فروشنده‌ای که حاضر به معامله و ارائه محصول به کشور می‌گردید منجر به خرید شبیه‌ساز کارکرده و نه‌چندان سالم و مربوط به تایپ هواپیماهای عمدتاً از رده خارج ناوگان اکثر کشورها می‌شود که نمونه عینی آن شبیه پوش نوار که در گشایش سیاسی مقطعی پروژه آن کلید خورده و تا به امروز قریب ۴ سالی است خریداری شده و پس از رفت‌وآمدهای فراوان و نصب در داخل کشور همچنان امکان بهر برداری از آن میسر نیست و فروشنده هم با خلف وعده و ایراد موضوع تحریم از تحویل صحیح آن سرباز زده است، حال‌آنکه مربوط به هواپیمایی است که نه‌تنها در کل جهان هستی از کار کنار گذاشته شده و یا در حال زمین‌گیر شدن است که در کشور ماهم ناوگانی رو به اضمحلال محسوب می‌شود.
سطور گواه این هستند که در شرایط مقتضی و پیش‌آمده فعلی راه دیگری جز تمرکز و نگاه به توانمندی داخلی گرچه دیر می‌نماید اما تنها راه بیش روست، حال آنکه مشکلات عدم پذیرش خلبانان شهروند کشورمان مشکل جدیدی است که در سالیان اخیر بروز و ظهور یافته است و گاها حتی منجر به لغو جلسات شبیه‌ساز اجاره شده در کشور مبدأ اروپایی به دلیل عدم صدور روادید گردیده است و در زمان نگارش این مقاله نیز بحران اخیر ویروس منحوس کرونا نیز منجر به عدم دسترسی سراسری کروی پروازی ایرانی حتی به شبیه سازهای کشور ترکیه گردیده است، لذا در مقاطع این چنین اهمیت نگاه به داخل و ورود جدی به این صنعت ، نه آنچه تاکنون توسط گروه‌های پراکنده صورت گرفته ، بیش‌ازپیش نمود عینی یافته است که لزوم و توجیه سرمایه گذاری در این حوزه‌ی کمتر موردتوجه یافته را عیان ساخته است.
البته لازم به بیان است به یمن تلاش برخی نهادهای حامی و سرفصل قرار دادن این مهم از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری و نهاد همکاری‌های ریاست جمهوری که آن را می‌توان نقطه عطفی در ورود جدی و مفید فایده نامید امید آن می‌رود به مدد توفیق الهی در آینده نه چندان دور ثمره‌ی به بار نشستن برخی ازین دست زحمات و توجهات را مشاهده کرد که مطلوب‌تر آن است که متولیان صنعت هوانوردی و شرکت‌های بهره‌بردار بخش دولتی و خصوصی نیز با جدیت این مطلب و ایجاد مرکز متمرکز و یکپارچه‌ای برای بهره بردن کل صنعت هوانوردی را در دستور کار قرار دهند و از فرصت بیش رو به بهترین نحو استفاده نمایند.